Dünya sanat tarihinin en kadim, en bilinen, en çok çalışılmış sahnelerini, kendinden önceki hiçbir yoruma benzemeyen bir şekilde resmeden, ömrünü ailesinden miras aldığı basmacılık işine adamış Mardin’in renklerinden Nasra Kadın (Şimmes)…
1924 doğumlu Nasra Şimmes, babasından kalma ağaç kalıplar, 50 yıldır hiç değiştirmediği fırçalar ve kök boyalarla patiska bezlere İncil’den tasvirlerle süslü rengarenk soyut desenler çizip boyayarak bir Süryani geleneğini yaşattı. Doğduğundan beri hiç terk etmediği Mezopotamya Ovası’na bakan taş ev, hem atölyesi hem yaşam alanı idi. Ona göre her renkten din, her ırktan dili barındıran Mardin, basma sanatı gibi medeniyetleri buluşturuyordu.
Hiç okula gitmemişti Nasra Şimmes; ne Türkçe biliyordu ne de okuma yazma… Ama sanatı, her dilde konuşuyordu; Chagall dilini konuşuyordu, herkese bir şey söylüyordu. Mardin’den hiç ayrılmayan Nasra Kadın’ın çizgileri Ortadoğu’da, Avrupa’da, Amerika’da birçok Süryani kilisesini süslüyor.
Meryem Ana, İsa, Son Yemek, azizler, melekler, Mardin’in güvercinleri… Nasra Şimmes’in fırçasında, figürler ürpertici bir sadelikle, Chagall’sı soyutlukta.
Orada bir kadının doğurganlığı, üretkenliği, duyarlılığı var. Kompozisyonları kendi kadar doğal, sıcak, samimi. Göz kamaştıracak canlılıktaki renklerinde, yaşama sevinci ve heyecan; şaşırtıcı bir yalınlık ve beklenmedik bir etki var. Evrensel simgeler, yerel, otantik, özgün bir yorumla ve incelikli soyutlamalarla bambaşka bir çehreye bürünüyor. Onun fırçasından, Anadolu damlıyor. Beyaz patiskaların üzerinde, medeniyetler buluşuyor, kucaklaşıyor, kaynaşıyor, söyleşiyor… Nasra Şimmes’in işlerinde, Batı’nın mitolojik zenginliğiyle doğunun mistisizmi bir arada. Zorlamasız ve masumca. Zamanın diliyle bir tasarımcı, bir sanatçı, bir zanaatkar… Ama o adının önüne tek sıfat koyuyordu: İşleyen Nasra Şimmes.
Dünyadan bir renk göçtü, renklerin başı sağolsun.
Faruk Malhan (www.karyaakademi.org)
28 Nisan 2016