Ortaçağ’da kovalanıyor, hatta öldürülüyorlardı. Uzun zaman eğitimle soldan sağa geçirilmeye çalışıldılar. Solaklar, günümüzde hâlâ sorunlarla karşı karşıya.
Solak olmak uzun yıllar “13’üncü cuma” gibi kötü bir işaret, uğursuzluk olarak görüldü. Solaklara karşı önyargılarla mücadele etmek isteyen Amerikalı Dean Campbell, 46 yıl önce yine bir 13’üncü cuma gününün, “Uluslararası Solaklar Günü” olarak kabul edilmesini sağladı. 13 Ağustos 1967 yılından bu yana düzenlenen etkinliklerle toplumda solakların karşı karşıya kaldıkları sorunlara dikkat çekiliyor.
Ergoterapist Susanne Gaumann, toplumda hemen her şey sağ elini kullananlara göre şekillendirildiği için solakların gündelik yaşamda önemli sorunlar yaşamaya devam ettiğini kaydediyor. En basit örneği, çorba doldurulurken kullanılan kepçeler.
Zorla sağa yönlendirilmek
Solaklar özellikle de yazmak için sağ ellerine alıştırılmaya çalışıldıklarında sorun yaşıyorlar. Ergoterapist Sula Papadopulu, soldan sağa geçirilme eğitiminin, hafıza sorunlarına, konuşma, okuma güçlüklerine yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Genel itibariyle solaklar artık günümüzde sağ ellerini kullanmaya teşvik edilmiyor. Bu daha ziyade geçmiş yıllarda, bilinçsizce yapılıyordu. Solak çocukların elindeki kalem alınıp, sağ ele tutturuluyordu.
Sula Papadopulu, öğretmenlerin solak çocuklara yönelik eğitim almadıklarını ve bunun müfredatlarda da gözetilmediğini, bu nedenle özellikle ebeveyn ve öğretmenlerin çocukları iyi gözlemlemeleri gerektiğine dikkat çekiyor.
Uzman, ebeveynlerin çocuğun hangi eliyle aktif olduğuna ve hangisini sadece bir şeyi tutmak için kullandığına dikkat etmesi gerektiğini ifade ediyor. Papadopulu, oyuncak ya da her hangi bir objeyi ortaya bırakmak ve çocuğun hangi elle almaya çalıştığını tespit ederek bunun anlaşılabileceğini kaydediyor.
‘Sol kötü, sağ iyi’
Solaklığın kötü, sağ eli kullanmanın ise iyi olduğu şeklindeki yaygın inanç çok eskilere dayanıyor. Araştırmalar bunun geçmişinin eski Yunan’a kadar uzandığını gösteriyor.
Batıl inançlar üzerine yapılan araştırmalar, solaklığın daha çok şeytan ve büyü işleriyle birlikte anıldığını ortaya koyuyor. Ortaçağ’da cadıların sol elle haç çıkardığına inanılırken, bu dönemde solakların kovalandığı, hatta öldürüldüğü kaydediliyor.
Almanya’da solaklar için ilk danışma merkezini kuran psikoterapist Barbara Sattler, solaklık üzerine yazığı kitabında, Hrıstiyanlık geleneğinde birçok iş için sağ elin tercih edildiğini, ancak solaklığın yasaklanmadığına dikkat çekiyor.
Sattler’in solaklık üzerine yaptığı araştırmalar, eskiye kıyasla günümüzde solakların sayısının arttığını, yüzde elliye ulaştığını ortaya koyuyor.