MAKARENKO, Anton (1888-1939)
SSCB’li eğitimci ve yazar. Suçlu çocukların eğitilerek topluma kazandırılması için yeni yöntemler geliştirmiştir.
Anton Seihyonoviç Makarenko 13 Mart 1888’de Ukrayna’da Harkov bölgesinde Byelopolya kentinde doğdu, 1 Nisan 1939’da Moskova’da öldü. Babası boyacıydı, ilkokulda sınıftaki başarısıyla dikkat çeken Makarenko, ayrıca keman çalıyor, okul korosunda şarkı söylüyor ve güzel resim yapıyordu. 1900’de ailesiyle birlikte Kryukov’a taşındı. 1904’te ortaöğrenimini başarı ödülleriyle tamamladıktan sonra, ilkokul öğretmeni olabilmek için bir yıllık bir eğitim gördü. 1905 yılında demiryolu işçilerinin çocukları için açılan iki sınıflık bir okula öğretmen olarak atandı. 1905 yılının siyasal olaylarından etkilenerek çarlık rejiminin baskıcı niteliğine tepki duydu. 1911’de Bolinskaya Demiryolları Okulu’na denetçi olarak atandı.1914’te açılan Poltava Pedagoji Enstitüsü’nün giriş sınavını kazandı ve 1917’ye değin orada yükseköğrenim gördü.
Gorki Birliği’nin kurulması
1917 Ekim Devrimi’nden sonra daha önce öğretmenlik yaptığı Kryukov’daki okula müdür olarak atandı. Ülkede iç savaş sürüyordu. Alman işgal güçleri ve karşı devrimciler bu bölgede olumlu çalışmalar yapılmasını güçleştiriyordu. 1920’de Kızıl Ordu’nun Kryukov’a girmesiyle tüm Ukrayna’ya Sovyetler egemen oldu. Aynı yılın Eylül’ünde Makarenko’ya suçlu gençleri topluma yeniden kazandırmak için kurulan üretim çiftliği türünden bir kampın yöneticiliği önerildi. Makarenko bu görevi hiç duraksamadan kabul etti. Ancak verilen binaların kapısı ve penceresi bile olmadığından her şeye sıfırdan başlamak gerekti.
İki ay süren yoğun bir çalışmadan sonra kampa 16-17 yaşlarında altı delikanlı alındı. Bunlar gösterişli giysiler içinde, çevrelerindekileri umursamayan, hırsızlık ve cinayet türünden suçlar işlemiş gençlerdi. Giderek kampta sayıları çoğaldı. Eğitim kitaplarında bu gençlere nasıl davranılması gerektiğine ilişkin hiçbir bilgi yer almadığından, Makarenko, içinde bulunduğu durumu değerlendirerek yeni yöntemler bulmak zorunda kaldı.
Makarenko bir işi tüm boyutlarıyla ele alarak sonuca ulaşabilmek için, herkesin yararına inandığı ortak bir amaç uğrunda çalışmakta yarar görüyordu. Onun yönlendiriciliğinde pedagoji alanında benzeri olmayan bir denemeye girişildi. Kamp sakinlerinin güncel sorunlarını çözücü ve yaşamlarını iyileştirici kısa ve uzun erimli hedefler saptanarak, hep birlikte bu yönde çalışmalara başlandı. Çocukların çalışmalara ve yönetime katılmalarını, her alanda sorumluluk yüklenmelerini sağlayıcı bir örgütlenmeye gidildi.
Disiplini ve düzeni sağlayan, gelecek için planlar yapan ve yürüten, gençlerin kendileri olmalıydı. Daha güzel bir yaşam için birbirlerini uyarıcı, karşılıklı sevgi ve saygıya dayanan bir ilişkiler ağı örülmeliydi.