Modern hayattan uzak yaşayan Amishler kimileri tarafından dünyanın en bağnaz topluluklarından bir olarak kabul edilse de kimilerine göre de dünyanın en özgür insanları. Yüzyıllardır hiç değiştirmedikleri inançları, gelenekleri, toplum yapıları, hatta görünümleriyle Amishler şüphesiz ilgi çekici bir topluluk.
İsmini gelenekleri korumak ve dünyadan arınmak gerektiğini ifade eden ‘Jacob Amman’dan alan ve kökleri 1500’lü yılların başında İsviçre’ye dayanan Amishlerin dini kökeni Hristiyanlığın Protestanlık inancına yakın olmakla birlikte Anabaptisttir.
Anabaptistler Radikal Reform yanlısı Hıristiyanlara verilen addır. Özellikle 16. yüzyıl Avrupa’sındaki Amişler, Hutteritler ve Mennonitler bu gruba girmektedir. Anabaptistler yüzük takmak, yemin etmek, devlet memuru olmak gibi Hıristiyanlığın normal ögelerini reddederler. Bu inançları yüzünden Avrupa’da hem Protestanlar hem de Katolikler tarafından dışlanmışlardır.
Amishler, Amerika’ya 1700’lü yıllarda gelmiş ve o zamandan beri din anlayışlarından kaynaklanan “basit” hayat anlayışı ile yaşamlarını sürdürmektedir.
Bugün Amerikadaki sayıları 150,000 ila 200,000 arasında olan Amish topluluğu genelde Ohio, Pensilvanya, Indiana ve Iowa eyaletlerinde yaşamaktadırlar. Pennsylvania Amish cemaatinin nüfusu 30 bin kadardır. Ama Amishler çocukları Tanrı’nın mirası olarak gördüklerinden ve ortalama 7 çocuk yapmalarından dolayı sayıları hızla artmaktadır.
ABD’deki Amishleri tek bir çatı altında birleştiren bir kurum yok. Genellikle günlük yaşam kurallarına her kilise kendisi karar veriyor. Ancak tüm düzenlemeler İncil’e ve yazılı olmayan “Ordnung” adlı kurallara dayanıyor. Amishlerin toplum yaşamı alçakgönüllülüğü, aileyi, cemaati ve modern dünyadan uzak durmayı öne çıkartıyor.
Amishler genellikle çifçilikle uğraşmaktadırlar fakat marangozluk, anahtarcılık, at arabacılığı gibi meslek dalları da yoğundur. Evlerinde hala gaz lambası ve 19. yüzyılda kullanılan ev aletleri kullanılmaktadır. Amishler fotoğraf çektirmenin insanın gururunu okşadığı ve İncil öğretisine ters olduğuna inandıkları için fotoğraf çektirmezler. Amishlerde ev hanımı ailenin ihtiyacı olan kıyafetleri genelde yaz aylarında elinde dikmektedir.
Amish topluluğunun çocukları 8. sınıftan sonra okumaya devam etmezler ve anne babaları onlara erken çocukluk döneminde ve 8. sınıftan sonra çiftçilik ve marangozluk gibi meslek dalları ile ilgili eğitimi sağlarlar. Bu eğitim anlayışlarına göre onları gelecekteki hayatlarına sıradan bir okuldan daha iyi hazırlamaktadır. Amerikan Anayasa Mahkemesi 1972 yılında , Amish topluluğu çocuklarının liseye zorla gönderilmelerinin anayasal haklarına aykırı olduğuna karar vermiştir.
18. yüzyıl şartlarında yaşamalarına rağmen ortalama hayat uzunluğu erkekler için 74.3 ve bayanlar için 79.9 senedir.
Alçakgönüllülük, Amishlerin en temel prensibidir. Amerika’daki kent yaşamının aksine, burada en çok yumuşakbaşlı ve mütevazı kişilikler övgüyle karşılanmaktadır. Sabretmek ve dayanmak bir olgunluk işareti olarak görülür. İnsanların toplumun saflığını korumak için kişisel isteklerinden vazgeçmeleri; tüm yaşamlarını Amish toplumu içinde çalışmaya, ibadet etmeye, ticaret yapmaya ve dostluk kurmaya adamaları istenir.
Amishlerin sade hayatına tanık olmak, modern, hızlı ve gösterişli hayatımıza bir başka alternatifin de var olabileceğini hatırlatıyor insana. Günlerinin büyük kısmını tarlalarda geçiren bu insanların, teknoloji kullanmadıkları için yetiştirdikleri ürünler tamamen organik ve doğal.
http://www.amish.net/ adlı internet sayfasında daha ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.