Amerika asgari ücretin artması için ayağa kalktı. Ülke boyunca 130’dan fazla kentte, fast-food zincirlerinde çalışanlar ve bu talebi destekleyen binlerce kişi sokağa döküldü. Her geçen gün ülke genelinde asgari ücret protestosu yaygınlaşıyor. Tüm fast-food zincirleri, Wal Mart gibi perakende merkezlerinde grevler tüm ülkeyi çığ gibi sarıyor.
İŞ HAYATININ EN DİBİNDELER
Amerika’da Başkan Obama dahil pek çok politikacı gelir eşitsizliğinden bahsederken, bu durumun en büyük kurbanı saat başı ücretle çalışanlar oluşturuyor.
Göstericiler haftada 40 saat çalışma ile ailelerini geçindirebilmeleri gerektiğini ancak mevcut saat ücreti ile bunun imkansız olduğunu belirtiyorlar.
A Hart Research Associates adlı araştırma şirketinin en son düzenlediği kamuoyu araştırmasına göre ırk, parti, bölge ayrımı gözetmeksizin Amerikalılar’ın yüzde 80’i minimum saat ücretinin 10.10 dolara yükseltilmesine sıcak bakıyor. Demokratlar’ın yüzde 92’si, Cumhuriyetçiler’in yüzde 62’si bu talebi destekliyor.
50 YIL ÖNCESİNİN GERİSİNDE KALDI
Bundan 50 yıl önce Martin Luther King Jr. Washington’da tarihi iş ve özgürlük yürüyüşünü gerçekleştirdiği sırada asgari ücret saat bazında 1.25 dolardı. Bu miktar bugünün değeriyle 9.54 dolar ediyor. Oysa halihazırda saat başı 7.25 dolar olan asgari ücret, o döneme göre reel olarak yüzde 25 gerilemeyi gösteriyor.
Marthin Luther’in yürüyüşünün 50. Yıldönümü kutlanırken, 1963’e kıyasla saat başı ücretin 2 dolar azalmasından en çok fast –food zincirler ve restaurant çalışanları etkileniyor. Sektörde ortalama saat ücreti ise 8.94 dolar.
AİLELERİNİ DOYURAMIYORLAR
Yakın zamana kadar fast-food zincirlerinde çalışmak daha çok iş hayatına yeni atılan gençler için ilk basamak olarak görülür ve düşük ücretlere pek aldırılmazdı. Ancak ekonominin altın çağının bitmesiyle artık bu işler aile geçindiren yetişkinlerin olmaya başladı. Minimum saat ücreti ile çalışan bir fast-food elamanı, haftada 40 saat bile çalışsa, ailesinin yiyecek ihtiyacını karşılayamayacak denli yoksulluğa savruluyor.
Ancak çoğunluk 40 saat çalışma imkanı dahi bulamıyor. Zira bu zincirlerde ortalama çalışma süresi 24 saat. Eleman bolluğu zincirlerin daha fazla insanı istihdam edip, daha az saat verme politikasına itiyor. 24 saatten 8.94 ortalama ücretle bir çalışanın eline yılda sadece 11 bin dolar geçiyor.
HEDEF 15 DOLAR
Amerika’yı dalga dalga saran grevlerin ve protestoların hedefi saat başına asgari ücreti 15 dolara çekmek. Ancak bu seviyede ailelerini besleyebileceklerini söyleyen sektör çalışanları uzun zamandır hazırlandıkları grevi ülkenin her köşesine yaymaya kararlı olduklarını söylüyor.
İŞGÜCÜNÜN YÜZDE 25’İNE ASGARİ ÜCRET
Amerika’da tüm işlerin neredeyse dörtte birinde asgari ücret uygulaması yapılıyor. Bu da dört kişilik bir ailenin yoksulluk çizgisinin altında kalmasına neden oluyor.
Diğer yandan aynı zincirlerin CEO’larının aldığı ücret tırmanıyor. Pizza Hut, KFC gibi zincirlerde çalışan bir elamanın bir yıllık CEO ücretini kazanması için 930 yıl full-time çalışması gerekiyor.
Ahmet Buğdaycı