Bir süreden beri yoğun bir kutuplaşma yaşıyoruz ülkece. Öylesine ki artık sosyal medyada insanlar, karşı görüşteki başka birinin düşüncesi hakkında bir durum bildirimi yaptıklarında“paralel evren” tarzı ifadeler kullanmaya başlamış durumda. Bu ifade zaten kutuplaşmanın ve artık empati yapmanın bile olasılıksızlaştığının bir göstergesi.
Peki bizimle tamamen karşıt fikirde olup da gerçekten empati kurabilecek ; “Merhaba biz dostuz!” deyip sopa sallamayacak; yani paralel evrende olup da iletişim sağlayabileceğimiz kaç kişi olabilir?!
Bu soruyu bilimsel olarak cevaplamaya çalışalım ve uzaylılar üzerinden gidelim!..
Paralel evrenler kavramı hep ilgimi çekmiştir, çocukken Stephen Hawking’in Zamanın Kısa Tarihi (Brief History of Time) kitabını okurken ilk kez karşılaştığım bu kavramla sonraları teorik fizikle ilgili akademik çalışmalar yaparken daha çok karşılaşma fırsatım oldu. Paralel evren denilince de eskiden beri aklıma bizim gibi akıllı medeniyetleri barındıran başka evrenlerin var olup olmadığı sorusu gelir. Yani kısacası uzaylıların var olup olmadığı sorusu…
1961’de Frank Drake bu soruyu paralel evrenler için değil doğrudan bizim evrenimiz için sormuş. Yapısı oldukça basit olan ve içinde bulunduğumuz galaksimiz olan Samanyolu Galaksisi’nde kaç tane aktif ve iletişim kurabilecek kadar akıllı yaşam formu bulunabileceğini tahmin edebilmeye yarayacak bir denklem geliştirmiş. Örneğin bizim uzaya, akıllı yaşam formlarının olup olmadığını anlamak için gönderdiğimiz mesajın görsel hali yukarıdaki resimdir.
Drake Denklemi’nin yapısı aşağıdaki gibi:
N = Galaksimizde iletişime geçebileceğimiz akıllı medeniyetlerin sayısı
R* = Galaksimizde bir yıl içerisinde oluşan yeni yıldızların ortalama sayısı
fp = Bu yıldızlardan gezegen barındıranların sayısı ( bizim güneşimiz gibi )
ne = Yaşamı destekleyen gezegenlerin ortalama sayısının gezegen barındıran yıldızların sayısına olan oranı.
fl = Gerçekten yaşam formu oluşturan gezegenlerin sayısının yaşamı destekleyen gezegenlerin sayısına oranı
fi = Akıllı yaşam/medeniyet barındıran gezegenlerin yaşam formu oluşturan gezegenlerin sayısına oranı
fc = Medeniyet barındıran gezegenler arasında evrendeki varlıklarına dair iz ( sinyal ) bırakabileceklerin sayısı
L = Bu medeniyetlerin varlıklarına dair uzaya gönderdikleri sinyali ne kadar zaman önce yolladıkları
Görüldüğü gibi aslında basit bir mantıkla ilerliyor denklem. Yukarıdaki faktörlerin bazılarının hangi değer aralıklarında olabileceklerini tahmin edebilsek de denklemin sonucu oldukça spekülatiftir. Bazı değerler tamamen tahmine dayandığı için sonuç sıfır (0) da çıkabilir milyarlar da… Ancak başlangıç için oldukça iyi bir denklem diyebiliriz.
Şimdi baştaki sorumuza dönelim; bizimle taban tabana zıt görüşte yani “paralel evrende” olup da iletişim kurabileceğimiz kaç kişi bulabiliriz?!
Sorumuz aslında “evrende bizden başka akıllı yaşam formu var mı?” sorusuyla o kadar benzer ki. İki soru da diğer tarafla iletişim kurabileceklerin sayısını bulmaya çalıştığında, bizim durumumuz için anında Drake Denklemi’ne benzer bir formül oluşturmayı düşündürdü. Bulduğum denklem henüz yapım aşamasında ve katkılarınıza açık.
N = Ülkede “paralel evrende” olup iletişim kurabileceğimiz kişilerin sayısı
R = Ülkede bizim düşüncemiz haricindeki kişilerin toplam sayısı
T = Ortalama her yıl 18 yaşını dolduranların oranı.
E = Aralarından Maslow Zinciri’nin 3. halkası ve üstünde olanların sayısının ( Empatinin olasılıksal olarak başladığı nokta ) toplam sayıya olan oranı. Burada Maslow Zinciri’nin 3. halkası ve üstündeki sayıyı bulmak için kabaca başka veriler de kullanabiliriz; örneğin üniversite seviyesinde eğitim görmüş; orta ve ortanın üzerinde gelir düzeyine sahip olanlarının sayısından faydalanılabilir.
I = Maslow Zinciri’nin 3. Halkası ve üzerinde olup gerçekten empati yapabilenlerin sayısının oranı.
Q = Bizimle iletişime geçebilecek olanların oranı.
Sonuç:
N = R . T . E . I . Q
Formülün kendisine yakından bakıp, oluşturan faktörleri bir çırpıda okuduğunuzda, görüleceği gibi durum vahim!
(Bu yazı cangurses.wordpress.com web sitesinden alınmıştır.)
www.dunyalilar.org