Norveç’e bağlı Svalbard takımadalarında buzların içinde bir Nuh’un Gemisi var. Svalbard Küresel Tohum Deposu ya da diğer adıyla “kıyamet ambarı” olası bir felakette insanlığın kurtuluşu olabilecek mi gerçekten?
Daha önceleri pek büyük bir öneme sahip olmayan bu takım ada, 2008’de Svalbard Küresel Tohum Deposu’nun hizmete girmesiyle beraber birdenbire dünya çapında bir üne kavuştu. Norveç hükümetiyle ‘Kültür Bitkileri Çeşitliliği Küresel Fonu’ (Global Crop Diversity Trust) ve Kuzey Genetik Kaynaklar Merkezi tarafından desteklenen depo, sürekli yeni tohum numuneleriyle zenginleştiriliyor.
Burada yakın bir gelecekte dünyanın hemen hemen her köşesinden 4,5 milyon bitkisel tohum örneğinin her birinden 500, toplam 2,25 milyar örnek depolanması amaçlanıyor.
Hedeflenen çeşitliliğe ve rakamlara ulaşılmasından sonra depoya giriş ve çıkışların durdurulması planlanıyor. Bu süre içinde deponun gözetimi İsveç’teki bir merkez üzerinden yapılacak.
Bu deponun kurulmasının en önemli nedeni dünyanın olası bir felaket veya bir nükleer savaş yaşaması durumunda buradaki tohumlar sayesinde tarımı yeniden başlatarak insanlığı yok olmaktan kurtarmak…
‘Kıyamet günü kasası’
Kıyamet günü kasası diye de anılan Svalbard Küresel Tohum Deposu, küresel ısınma, deprem ve hatta nükleer saldırılara karşı dirençli bir şekilde inşa edildi. Eski bir kömür yatağının 120 metre kadar içine giren bir sığınak şeklindeki tesis, 27 metre uzunluk, on metre genişlik ve altı metre yüksekliğindeki üç ambardan oluşuyor. Şu anki deniz seviyesinin 130 metre üzerinde bulunan depoların, iklim değişikliğine bağlı olarak su seviyesinin büyük ölçüde yükselmesi durumunda bile güvende olacağı hesaplanıyor. İnşasında kullanılan malzemelerin nükleer savaş ya da uçak çarpmasına karşı da dayanıklı olduğu belirtiliyor. Özel soğutma sisteminin yer aldığı tesiste bilimsel tahminlere göre tohumların, çeşidine göre, 55 yıl (ay çiçeği tohumu) ila 10 bin yıl (bezelye tohumları) dayanabileceği öngörülüyor. Eskiyen tohumlar sürekli yenileriyle değiştiriliyor.
Küresel Tohum Deposu’nun kurucu ortakları arasında Norveç hükümetinin yanı sıra Bill & Melinda Gates Vakfı, Rockefeller Vakfı, Syngenta Vakfı ve Monsanto gibi dev kuruluşlarında bulunması ise projeninin iyi niyeti konusunda kafaları karıştıran olgulardan.
Dünyalılar (www.dunyalilar.org)