Dünyamızın en yüksek noktası 8848 metre yüksekliğindeki Everest. Nepal’ de yerel adı “Sagamatha” olan bu dağa “Dünyanın Ana Tanrıçası” deniyor.
Geçmişten günümüze kadar geçen süreç içerisinde, insanlığın hep merak ettiği konulardan birisidir evren. Her geçen gün teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, evren hakkında çok daha net ve geniş bilgilere ulaşıyoruz. Kızıl gezegen olarak adlandırılan Mars, özellikleri bakımından güneş sistemi içerisinde yer alan gezegenler arasında en çok konuşulan gezegenlerden biri. Adından oldukça sık söz ettiren Mars’ın, Güneş sisteminde yer alan en yüksek dağa sahip olduğunu biliyor muydunuz?
Mars gezegeninde yer alan bu dağın adı, Latince Olympus Mons (Olimpos Dağı). Volkanik bir dağ olan Olympus Mons, 26400 metrelik yüksekliğe sahip. Astronomlarca ilk kez 19. yüzyılda farkedilen bu dağ Everest’in neredeyse üç katı yükseklikte. Dünya’daki dağların yüksekliği deniz seviyesi (sıfır metre) referans alınarak hesaplanıyor. Mars’ da deniz olmadığı için bilim insanları Mars’ın yüzeyinde bulunan kraterler, dağlar ve düzlüklerin ortalama yüksekliklerini alarak Mars’ın yarıçapını 3,390 km olarak ortaya çıkarmış. Bu yarıçap sıfır metre (Dünya’da deniz seviyesi) olarak kabul ediliyor.
Ortalama 600 km’ lik bir çapa sahip olan bu sönmüş yanardağın yamaçları oldukça dik bir şekilde Mars yüzeyi ile buluşuyor ve bu durum; kimi zaman 8 km’ yi bulan uçurumların ortaya çıkmasına neden oluyor. Olympus Mons’un zirvesi ise çok hafif eğimleri olan bir ovayı anımsatıyor.
Dünyamızda bazı dağların zirvelerine çıktığımızda bulutların üzerinde oluruz. Eğer çıktığımız bir sıra dağlar sinsilesi ise diğer zirveler adeta irili ufaklı adacıklar şeklinde bulutların arasından kendini gösterebilir. Olympus Mons’ ta ise manzara çok farklı görünüyor. Mars manyetosferini 4 milyar yıl önce kaybettiğinden Güneş rüzgârları Mars’ın iyonosfer tabakasıyla doğrudan etkileşime girerek atmosferi ince halde tutar. Ayrıca Olympus Mons o kadar yüksektir ki, Mars’ ın atmosferinin dışına doğru uzar. Yani Olympus Mons’ un zirvesinde olmak bir anlamda uzayda olmak gibi.
not: Deniz seviyesinden yüksekliği 4205 metre olan Mauna Kea dağının, okyanus tabanından ölçüldüğünde yüksekliği tam 10203 metre olur. 8848 metrelik Everest’e bile 1350 metre tepeden bakabilecek olan bu dev kütle tabanı ile zirvesi arası ölçüldüğünde yerküremizin en yüksek dağı olarak karşımıza çıkar.
Kaynaklar:
http://www.nasuhmahruki.com/index.php?option=com_content&view=article&id=121:dunyanin-en-yuksek-dagi-10203&catid=71:hurriyet-gazetesi-pazar-eki-yazilari&Itemid=415
http://www.derin-uzay.org/2015/11/olympus-mons-marsin-dev-dagi.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/Mars
http://www.bilgiustam.com/gnes-sisteminin-en-yuksek-volkanik-dagi-olympus-mons/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Olympus_Mons
https://tr.wikipedia.org/wiki/Everest_Da%C4%9F%C4%B1