Türkiye’nin ilk büyük hidroelektrik santrali, 1951 – 1956 inşaatı yapılmış. 160 MW gücünde ve göl büyüklüğü olarak Türkiye’de 6. sırada.
Göl gerçekten de o kadar büyük ki Ankara’nın denizi diye adlandırılıyor ve bir ucundan diğer ucuna gezinti tekneleri 4-5 saatte ulaşabiliyorlar.
İnşaatı esnasında 3000 civarında insan çalışmış, Adnan Menderes inşaatın gidişatını ve gölün su tutma durumunu izlemek için seyir köşkü bile yaptırmış.
İnşaat esnasında yaptırılan hastane binası şuan bile kullanılıyor.
Teknik aksanı Almanlar ve beton işlerini İtalyan’ların yaptığı devasa bir proje.
Elektrik üreten 4 dev alternatörden 2 tanesi hem elektrik üretip hem de tüketecek şekilde dizayn edilmiş, çünkü bu baraj yapıldığında Türkiye’de enerji hatları vs. yaygın olmadığından üretilen elektriği kullanacak birileri yokmuş, teknoloji gereği üretilen elektriğin depolanma şansı olmadığı için de tüketim işini yine teknolojiyle çözmüşler.
Sarıyar Hasan Polatkan santralini detaylı olarak gezme şansım oldu, ben de bir mühendis olduğum için santralin şefi detaylı olarak anlattı sistemi. Türkiye’nin basınç dengeleme sistemi kullanılan tek santrali ve gerçekten de emektar bir santral.
100 kadrolu ve 100 taşeron olmak üzere 200 kişi çalışıyor, ancak özelleştirilme kapsamına alınmış ve tüm Ankara bölgesine olduğu gibi buraya da Sabancı bir ortakla talipmiş. Düşündükleri kadro sayısı toplamda 30 kişi olacakmış yani 1/10.
Genel olarak HES projelerine karşı olsak da bu proje ülkede elektrikle aydınlanmanın yaygınlaşmasına çok önemli katkıları olan ve gerçekten hikayesi olan bir proje.
Albümde gördüğünüz fotoğraflar bu barajı besleyen Porsuk, Sakarya Nehri, ve Aladağ Nehirlerinin oluşturduğu gölün fotoğraflarıdır. Baraj nedeniyle ne yazık ki yine arkeolojik bazı bölgeler (Juliopolis Antik Kent) sular altında kalmış, işin güzel tarafı ise Kuş Cenneti adı verilen bir bölgenin oluşmasına vesile olmuş ve bugün o bölgede 174 adet kuş türü yaşam alanı buluyormuş kendine.
Kuş Cenneti adı verilen bölgede kamp yapma şansım oldu.
Barajın yapılması yaklaşık 2 km’lik bir alanı susuz bırakmış ancak zaman zaman kapaklar açıldığı için bu bölge tamamen nemsiz değil. Ana gövdedeki suyu dağı delerek borularla Hasan Polatkan Santraline taşıyıp elektriği üretiyor ve sonra yine suyu bırakıyorlar, ki bu bırakılan su Sakarya nehrini oluşturmaya devam ediyor, elbette Gökçekaya ve Yenice Santrallerinde elektrik üretiminden sonra.
Deniz KARTAL
www.dunyalilar.org
