Üst üste iki yıl en çok gazeteci hapseden ülke olan Türkiye, basın özgürlüğü sıralamasında 9 yılda 56 sıra geriledi ve 179 ülke arasında 154’üncü oldu.
Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) 2013 yılı küresel raporuna göre Türkiye, üst üste iki yıl dünyanın en çok gazeteci hapseden ülkesi oldu, hemen ardından ise İran ve Çin geliyor. Küresel çapta hapisteki gazetecilerin sayısı geçen yıl 232’ydi, bu yıl 211’e geriledi. Yarısından çoğu Türkiye, İran ve Çin’de bulunuyor.
DEVLETE KARŞI SUÇ
40’ı Türkiye, 35’i İran, 32’si Çin’de olmak üzere, bu üç ülkedeki toplam 107 muhabir, blog yazarı ve editör en çok ‘devlete karşı suç işlemekle’ itham edildi.
ONLARCA KÜRT GAZETECİ
1 Aralık 2013 itibariyle cezaevinde olanları içeren listeye göre, Türkiye hapishanelerindeki gazeteci sayısı, 49’dan 40’a indi. Bazıları tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi, bazıları hapis kaldıkları uzun süre gözönüne alınarak salınmalarını sağlayan yeni yasa değişikliklerinden yararlandı. Ayrıca onlarca Kürt gazeteci ‘terörizmle’ ilişkili suçlamalarla, bazıları da hükümet karşıtı komplolara karıştıkları iddiasıyla hala cezaevinde.
“TÜRKİYE YOL AYRIMINDA”
CPJ Avrupa ve Orta Asya Program Koordinatörü Nina Ognianova, “NATO üyesi ve bölgesel güç Türkiye liste başında olmamalıydı” dedi. Ognianova, “Yasaları düzenlemedeki başarısızlığı ve Gezi Parkı protestolarının ardından gazetecilere yönelik tutumuyla Türkiye gittikçe daha baskıcı hale geldi. Türkiye şu an bir yol ayrımında ve otoriterliksansürcülük ekseni yerine demokrasi ve tolerans yolunu tercih etmek için henüz geç değil” vurgusu yaptı. En çok gazeteci hapseden ilk 10 ülke sıralamasının kalanında, Eritre (22), Vietnam (18), Suriye (12), Azerbaycan (8), Etiyopya (7), Mısır (5) ve Özbekistan (4) var.
“2005’TEN BERİ GERİYE”
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) 2013 basın özgürlüğü sıralamasında Türkiye 179 ülke arasında 154. oldu. Geçen yıl 148. sırada yer alan Türkiye, son 9 yıl içinde 98. sıradan 154. sıraya düştü. 150-159 arası Irak, Myanmar, Gambiya, Meksika, Türkiye, Svaziland, Azerbaycan, Belarus, Mısır, Pakistan diye gidiyor. “Ankara hedeflediği ‘bölgesel model’ rolüne yakışmayan bir konumda” görüşünü dile getiren rapor, ‘Türkiye’nin 2005’ten beri basın özgürlüğü açısından geriye gittiğini’ belirtti.
“AVRUPA DA KÖTÜLÜYOR”
Bu yıl, basın özgürlüğü açısından ilk üç sırayı Finlandiya, Hollanda ve Norveç, son üçü Türkmenistan, Kuzey Kore ve Eritre aldı. AB’nin 11 ülkesinin 80. sıraya kadar gerilediğine işaret edilen rapora göre, Yunanistan 84, Bulgaristan 87. sırada. 2013’te 71 gazeteci görevini yaparken öldü, 87’si kaçırıldı.
Editörün Notu: İşinden atılan, sansüre uğrayan, hükümetin emrindeki patronu tarafından sindirilen gazetecilerin de bu listelerde yer alması gerekir. İktidarların düşünce özgürlüğüne engel oldukları daha birçok yöntem var hapis dışında.