Vicdani ret, kişinin dini inancı, ahlaki ilkeleri veya politik görüşleri nedeniyle zorunlu askerlik hizmetini reddetmesidir. Bu hak Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi Türkiye’nin de imzaladığı uluslararası sözleşmelerin, ayrıca TC Anayasası’nda düzenlenen Vicdan ve Din özgürlüğünün gereğidir.
Türkiye hariç Avrupa Konseyi ülkeleri ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerden, zorunlu askerliğin olduğu ülkelerin tamamında, vicdani retçiler için alternatif kamu hizmeti seçeneği sunulmaktadır. Böylece vicdani retçi, askerlik yerine kamusal, sivil, barışçıl hizmetlerde çalışmakta ve bu şekilde askerlikten muaf tutulmaktadır.
Türkiye Anayasası’nda vicdan ve din özgürlüğü yer almasına rağmen, Askerlik Kanunu’yla askerlik, tüm erkek vatandaşlar için zorunlu kılınmıştır. Bu yasa vicdani retçileri görmezden geldiği gibi, hükümet de vicdani retçilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin bir düzenleme yapmamakta diretmektedir.
Türkiye mahkum olduğu tüm AİHM kararlarına ve Avrupa Konseyinin bu konuda yasal düzenleme yapma yönündeki sistematik taleplerine karşın, vicdani retçilerin yasal statüsüne ilişkin bir düzenleme yapmayarak onları ömür boyu sürecek bir hapislik veya firarilik durumuna sokmaktadır.
11 Haziranda tutuklanarak Gelibolu Askeri Cezaevinde tutulan Onur ERDEN de bu yasal boşluğun mağdurlarından biridir.
Onur Erden, 2006 yılında askere alındıktan sonra, iki kez firar etti. Bu firarlardan dolayı iki kez 10’ar ay hapis cezası aldı. Buna rağmen hapisten çıktıktan sonra yine birliğine teslim olmadı. Bu nedenle 11 Haziran 2013 yılında tutuklandı ve hakkında yeni bir firar davası daha açıldı.
Vicdani ret hakkı tanınmadığı sürece Erden; ömür boyu bu yargılamalarla karşı karşıya kalma ve tekrar tekrar hapsedilme riski altındadır. Vicdani ret hakkının tanınması, ve bu suretle Onur Erden’in de serbest bırakılması, hakkındaki suçlamaların düşürülmesi bir lütuf değil zorunluluktur.
Onur Erden’e özgürlük, hemen şimdi!
www.dunyalilar.org
