İlkokul sıralarında hepimiz öğrenmişizdir, Afrika’nın Asya’dan sonraki en büyük ikinci kıta olduğunu… Ama muhtemelen unuttuk, çünkü hep görmeye alıştığımız dünya haritası, yani Mercator haritası, bize daha farklı bir görüntü sunuyor.
Grafiker Kai Krause yanlış haritaların yarattığı algılarımızı kırmak için küçük bir oyun oynamış. “Afrika aslında o kadar büyük ki, yüzölçümünün toplamı Avrupa, Çin, Hindistan, A.B.D. ve Japonya’nın toplamını aşıyor. Yaptığım şey sadece bu ülkeleri yapboz parçaları gibi Afrika kıtasının sınırları içine taşımak oldu. En azından bu şekilde öğrenciler ve öğretmenler Afrika’nın görmezden gelinemeyecek kadar büyük olduğunu içlerine sindirmiş olacaklardı. “
Dünya haritasını hatasız bir şekilde iki boyuta aktarmak mümkün değil. Kullanmaya alıştığımız ve kuzey yarım küreyi olduğundan büyük gösteren Mercator haritasının sağladığı en büyük kolaylık ise yoğunlukla kuzey yarım küre üzerinde olan uçuş rotalarının rahatlıkla çizilebilmesi. Gerçek yüzölçümlerine sadık kalan, dolayısıyla Afrika’yı da olduğu büyüklükte ama bu kez de dünyanın şeklini hatalı gösteren Peter haritası ise “ticari” nedenlerden dolayı çok cazip bulunmadığı için pek de popüler olamadı.
Haritacılık zor bir iş. Dolayısıyla aşağıdaki haritaya bu haritanın sadece Afrika kıtasının ve örnek verilen ülkelerin yüzölçümlerine ilişkin grafik bir düzenleme olduğunu unutmayın.
Harita, sadece gözünüzde canlandırabilmeniz için hazırlanmıştır. Sığdırmak için bazı ülkelerin yönleri değiştirilmiş ya da parçalara bölünmüştür. Ancak boyutlarla ilgili verilen bilgiler tutarlıdır. Bunu aşağıdaki tablodaki verilere bakarak da gözlemleyebilirsiniz.
Son sözü Kai Krause’a bırakalım: “Benimki yanlış haritalandırmaya karşı mücadelede ne ilk ne de son adım. Elbette eksikleri vardır. Umarım bir gün daha iyisi yapılır. Ama bu haritaya bakarken işin özünü kaçırmayın: Afrika düşündüğünüzden çoook daha büyük. Haritaya bakın, bunu bir daha anlayın ve bir daha hiç unutmayın. Koca kıta Afrika ve üzerinde yaşayan tüm canlıları bunu hak ediyor.”
Handan Saatçıoğlu
