Baldırın arka bölümündeki kas grubunun topuk kemiğine birleşmesini sağlayan yapıya Akhilleus’un aşağıdaki öyküsünden esinlenilerek Aşil tendonu adı verilmiştir. Vücudun en güçlü tendonudur.
Homeros’un İlyada’sındaki Troya savaşının en önemli figürlerinden olan Akhilleus (Aşil), Thetis ile Peleus’un oğludur. Annesi Thetis, Akhilleus’a ölümsüzlük kazandırmak için çocukken onu ölüler ülkesindeki Stiks Irmağı’na daldırmıştır. Bunu yaparken Akhilleus’u sol topuğundan tuttuğu için topuğu büyülü suya değmemiştir. Akhilleus’un ölümü ancak ve ancak topuğundan alacağı bir darbeyle olacaktır. Truva prensi Paris, attığı okla onu topuğundan vurur ve Akhilleus’u öldürür.
Aşil tendonunun kopmasına tıpta ‘Aşil Tendon Rüptürü’ denmektedir ve ameliyat sonucu tendon tamiri yapılabilmektedir. Ameliyatsız teknikler de gelişmeye başlamış durumdadır ve daha yaşlı hastalarda bu yöntemler tercih edilmektedir. Uzun bacak alçısı, diz altı alçı ve room walker süreçleri sonrasında uygulanan fizik tedavi sonucunda tendon iyileştirilmektedir. Uzun zaman alan tedavi süreci nedeniyle spor aktivilerine ve normal hayat aktivitelerine dönüş geç olmaktadır. Özellikle sporcuların spora başlamadan önce iyi bir ısınma antrenmanı yapmaları önerilmektedir.
100 gün içinde 800 bin insanın öldürüldüğü Ruanda soykırımında Hutular, öldürmedikleri Tutsilerin aşil tendonlarını kesmişlerdir.
Kobe Bryant, David Beckham ve Sergen Yalçın gibi sporcu isimler bu sakatlığa maruz kalmışlar ve aktif spor hayatları asla eski günlerdeki gibi olmamıştır.
25-40 yaşlarındaki erkeklerde yoğun olarak görülmektedir, sol ayakta daha sıklıkla yaşanması, antik dönemin insanlarının bu hastalığı Akhilleus efsanesiyle ileriye taşıma isteklerini akla getirmektedir.
Zaten efsanelerin bir amacı da bilgiyi geleceğe taşımak değil midir?
Kadınlarda topuklu ayakkabı giyilmesi, uygun olmayan ayakkabı, yeterince ısınmadan yapılan aktiviteler, anlık performanslar, yaş faktörü gibi nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Düzenli spor yapmayıp halı saha futbol maçı gibi haftada bir kez sportif aktivite yapan erkeklerde çok sıklıkla görülmektedir, aşırı antrenman ve fiziksel aktivite de gerilen tendonun kopmasıyla sonuçlanabilmektedir.
Tedavisi mümkün olmakla birlikte görece uzun süren bu sakatlığa yakalanmayacağınız sağlıklı yıllar dilerim.
Aman dikkat edin…
Deniz Kartal
www.dunyalilar.org