İnsanlar genelde hayatın anlamını bulmanın mutluluğu getireceğine inanır ve hayatın anlamını bulma peşinde koşar. Bazen mutsuzluğun kaynağı hayatın anlamsızlığıdır. Peki, hayatın anlamına bu kadar anlam yüklemek ve mutluluğun koşulu yapmak ne kadar doğru?
Bilinen bir fıkradır:
Adamın biri hayatın anlamını arıyormuş. Bunun için yapmadığı bir şey kalmamış. Her şeyi denemiş. Ama bir türlü hayatın anlamını bulamamış. Sonunda bir gün bir arkadaşı “Nepal’de bir dağın tepesinde yaşayan bir bilge var, git ona sor, o mutlu bir insan!”. Adama hemen uçağa atlayıp Nepal’e gitmiş. Katır tepesinde zorlu yolculuklar yaparak bilgeyi bulmuş ve sormuş “hayatın anlamı nedir, bilge?”. Bilge düşünmüş, düşünmüş ve biraz daha düşünmüş. İlerilere bakıp, bir nehri göstermiş ve demiş ki “o nehri görüyor musun?”. Adam heyecanlanmış “hayatın anlamı bu mu?”. Bilge biraz duraksamış ve şaşkın gözlerle sormuş “yoksa değil mi?”.
Sorgulamak mutluluk getirir mi? Belki bunu sorarak başlamak gerek söze…
Her şeyi bilmek insanı ne kadar mutlu eder?
Bilmek, anlamak önemlidir.
Ama bazen yaşamak ve hissetmek, bilmek kadar değerlidir.
Durmak; hareket etmek kadar aktiftir.
Kovaladığımız anlam bazen insana gelir.
Anlamın peşinden koşmak kadar, geleni de fark etmek gerekir…
Anlam ve mutluluk üstüne 397 kişi ile yapılan bir araştırmanın sonuçları ilginç:
- Bireyin ihtiyaç ve isteklerinin karşılanması, insanı mutlu ediyor ama anlam katmıyormuş.
- Mutluluk şimdiyle, anlam ise geçmiş, gelecek ve şimdinin entegrasyonuyla bağlantılı bulunmuş. Örneğin geçmiş ve geleceği düşünenler için hayat daha anlamlıymış ama mutlu değillermiş.
- Mutluluk daha “almak” ile bağlantılıyken, “anlam” ise daha çok vermek ile ilişkiliymiş.
- Kaygı, endişe hayata anlam katarken, mutluluğu azaltıyormuş.
- Hem mutlu hem de anlamı yakalamak için bu değişkenler arasında bir yerde durmak, uçlardan kaçmak önerilmiş.
Anlam kültürel, mutluluk ise doğaldır.
Bireyin kişisel kimliği hakkındaki sorgulamaları aslında anlamın peşinde koşmaktır.
Olanı kabul etmek mutluluk içerir.
Burada değişimin önemini değersizleştiriyorum sanılmasın.
Değişim ve sorgulama hedeftir, hedef ise umuttur.
Sabah insanı yataktan çıkaran da umuttur.
Ama hedefleri düşünmekten, kilitlenmek ve yataktan çıkamamak da var…
Anlam peşinden koşarken, mutluluk noktasının üstünden atlamak da var.
Mutluluk daim değildir, anlıktır. Onu fark etmek ise dikkat ister…
Kaynak
Roy F. Baumeister, Kathleen D. Vohs, Jennifer L. Aaker , Emily N. Garbinsky . Some key differences between a happy life and a meaningful life. Special Issue: Positive Psychology in Search for Meaning. The Journal of Positive Psychology. Volume 8, Issue 6, 2013