Eşitlik naralarının her daim atıldığı günümüzde, konu ev temizliği olduğu vakit sosyo – ekonomik düzeyi ne olursa olsun akla hemen kadın gelir. Yuvayı dişi kuş yapar atasözünün benimsendiği kültürlerde, dişi kuşun bu esnada yaşadığı sorunlarda genelde her zaman küçümsenir. Ekonomik olarak belli imkanlara sahip olanlar bu işi yardımcı bayan alarak çözmeye çalışsa da sonuçta gene işin yükü bir kadından, başka birine yıkılmış olur.
Evde yaşayan insan sayısının artması ile beraber rutin işlerden sayılan tuvaletin, banyonun, lavabonun her kullanımdan sonra temizlenmesi, evin silinip süpürülmesi, çamaşırların yıkanması, asılması, ütülenmesi, yerleştirilmesi, bulaşıkların yıkanması, kaldırılması neredeyse günlük kabuslar haline gelmektedir kadınlar için.
Peki, ne yapmalı diye buna kafa yoran bir kadın sonuçta kendince bir çözüm yolu bulmuş bunun için. Tanıtacağımız kişi ABD’de Oregon’da yaşayan Frances Gabe. Bulduğu çözümün adı ise kendi kendini temizleyen ev.
Bu evin tasarımı için öncelikle evin her odasının tavanına tek bir düğmeye basarak odanın her tarafına önce sabunlu su, ardından temiz su püskürten ve ardından da kurutan bir alet yerleştirmiş. Tabi ki öncesinde duvarlar, tavanlar ve döşemeler su tutucu bir malzeme ile kaplamış. Ayrıca döşemelere köşelere doğru çok hafif bir eğim verildiğinden, döşeme üzerinde kalan fazla su iki köşedeki drenaj sisteminden kendiliğinden atılacak şekilde zemin planlanmış. Oda içerisindeki aksesuarlar, kitaplar plastikle sudan etkilenmeyecek biçimde kaplanmış. Evdeki perde, halı gibi kendi tabirince toz toplayıcı olan tekstil ürünleri de kullanılmamış.
Sadece bu kadar da değil. İşte evde düşünülen bazı detaylar:
Basınçlı su sistemi ile temizlenen klozet, küvet ve lavabo
Vakumlu sistemle tozu alınan kitap vb. eşyalar.
Drenaj sistemi ile toplanan şöminedeki küller.
Aynı anda hem mutfak dolabı hemde bulaşık makinesi ve kapkacaklarla uğraşmaktan kurtaran bir sistem.
Bir düğmeye basarak yıkanan koltuklar.
Aynı anda elbise dolabı olarak tasarlanan çamaşır makinesi
Evet, hepsi hayal gibi ama gerçek. Ancak bu hayale o kadar da kolay ulaşılmamış tabii ki. 45 yıllık çalışmanın sonucu tüm bunlar. 1955 yılında başlayan bu hayalin kağıt üzerinden gerçeğe dönüşmesi 30 yılını almış Frances’ın. 1980’lerin sonlarına doğru evin içinde kullandığı eşyaların patentlerini almaya başlamış önce.
92 yaşındaki Frances Gabe hayal gücünün sınırının olmayacağının, hayallerin insan yaşadığı sürece bitmeyeceğinin en canlı ve güzel örneklerinden birisidir. Duvarına bu buluşu için aldığı patenti astığı evinde artık kirli çorap ve sümüklü mendil yıkamak yerine, yazan, resim ve heykel yapan, müzikle uğraşan, sanki Rönesans’tan bu güne sıçramış bir kadın olarak, köpeği Molly ile yaşamaktadır.
Sibel Çağlar
Detay için: http://historydepot.wordpress.com/2014/01/20/mothers-of-invention-frances-gabe-owner-of-u-s-patent-no-4428085-self-cleaning-house/