Komşularımızın Anadolu topraklarını terk etmesiyle birlikte kuraklaştık, sessizleştik, silikleştik. Ermeniler, Rumlar, Malakanlar ve daha niceleri. Dönemin rüzgarıyla birlikte ve emperyalizmin dayatmasıyla bütün coğrafyaları saran ulusçuluk, belki de en çok Anadolu için yıkım getirdi.
Sadece Ermenilerin gitmesi, mimarlık, taşçılık, kuyumculuk, tıp ve ebelik, katırcılık ve posta işleri, bakırcılık, demircilik, kürkçülük, boyacılık, çiftçilik ve bağcılık, şarapçılık, dokumacılık, terzilik ve ticaret, fotografçılık gibi işlerle uğraşan ustaların, emekçilerin, tüccarların da geleceğimizden çekip gitmeleri anlamına geldi.
Ermeni kıyamından canını kurtaranlar dünyanın değişik yerlerine dağıldılar ve sanatlarını, bilgilerini, bilgeliklerini o coğrafyalara aktardılar.
Yousuf Karsh bunlardan biri.
1915 tehciriyle birlikte Anadolu’dan ayrılmak zorunda kalan bir Ermeni. 1908 yılında Mardin’de doğdu ve Kanada’ya göç etmek zorunda kaldı. 2002 yılında Amerika’da öldü.
Portre fotoğrafçılığının en iyilerinden biri olarak gösterilen Karsh kimleri çekmedi ki?
İşte onlardan bazıları…
Deniz Kartal
Dünyalılar (www.dunyalilar.org)