Belirli suçların ölümle cezalandırılması insanlık tarihi boyunca görülmüş, günümüzde bile bazı ülkelerde görülmeye devam eden bir yöntemdir. Fakat antik çağlarda uygulanan bazı idam yöntemleri, suçlunun öldürülmesinden de öte, vahşi bir işkenceye maruz bırakılmasını da içeriyordu. İşte bunlardan bazıları:
1- Diri Diri Yakma
Ortaçağ’da Katolik Kilisesi’nin koyduğu kurallara karşı gelenler veya şeytanla işbirliği yaptığından şüphelenilerek cadı olmakla suçlananlar genellikle yakılarak öldürülürdü. Suçlular uzunca bir tahta parçasına bağlanır ve ayaklarının dibine yığılan odunlar ateşe verilirdi. Bu durumda idam mahkûmu aslında yanarak değil, daha çok ateşten çıkan duman yüzünden boğularak veya izleyicilerin attığı taşlar nedeniyle ölürdü.
2- Haşlama
Genellikle sahte para imal edenler için uygulanan bu yöntem iki şekilde gerçekleşirdi: Suçlular içinde kaynayan su veya yağ olan büyükçe bir kazana bir anda atılır ve çabucak ölürlerdi. Bazen de yine içi su veya yağ dolu soğuk bir kazana konurlar, kazan yavaş yavaş ısıtılır ve suçluların önce derileri yanar, sonra yağları erir ve en son da kasları haşlanmaya başlardı.
3- Çarmıha Germe
İşlenen bir suçun topluma ibret olmasını isteyen yetkililer, suçluları çarmıha gererek idam ederlerdi. Bu işlem, idam mahkûmlarının soyulduktan sonra bazen bir çarmıha, bazen de benzer biçimdeki bir ağaca iple bağlanması veya bileklerinden çivilenmesi şeklinde yapılırdı. Suçlular daha sonra ölmeye terk edilirdi. Amaç ölümün yavaş ve acı verici olmasıydı. Bazen de acıyı artırmak için suçluların bacakları kırılırdı.
4- Kazığa Oturtma
Yine başkalarına ibret vermesi amacıyla uygulanan bu yöntem, suçluların yere sabitlenmiş, ucu sivri bir kazığa saplanması ve orada ölüme terk edilmesi esasına dayanıyordu. Bazen de önceden idam edilenlerin cesetleri aynı şekilde kazığa saplanıyordu. Kazığa oturtma yöntemi, çarmıha germe yöntemiyle kıyaslandığında suçluların daha çabuk ölmesini sağlıyordu, ama aynı zamanda esir askerlerin idam edilmesi gibi uzun sürecek işlemlerde cellatlara zaman kazandırıyordu.
Türkiye’de “Kazıklı Voyvoda” adıyla tanınan ve hakkında Dracula yakıştırmaları da yapılan Eflak Prensi III. Vlad bu yöntemi en fazla kullananlardan biridir.
5- Asma, Kesme ve Parçalama
Suçlunun kolay kolay ölmesine izin vermeyen ve bu esnada çok acı çekmesini amaçlayan bu yönteme Orta Çağ döneminde İngiltere’de vatana ihanet gibi ağır suçların cezalandırılmasında başvurulurdu. İdam mahkûmları önce boyunlarından iple asılırlar, ölmek üzereyken de yere indirilirlerdi. Sonra kolları ve bacakları kesilerek yüksekçe bir yere iple asılır, bağırsakları deşilir ve ölüme terk edilirlerdi. Uzuvların kesilmesi işlemi bazen keskin bir aletle yapılırken, bazen de farklı yönlere gidecek olan atlara iplerle bağlanır ve atlar koştuğunda uzuvlar da kopmuş olurdu.
V for Vendetta çizgi romanının ilham kaynağı olan Guy Fawkes da 1606 yılında bu yöntemle idam edilmişti.
6- Tekere Sarma
Bu yöntem suçluların büyükçe bir ahşap tekerleğe bağlanmaları, kolları ve bacakları kırılarak tekerleğe dolanmaları ve ölüme terk edilmeleri şeklinde uygulanırdı.
Fransa’nın Robin Hood’u olarak bilinen Louis Dominique Bourguignon da 1721 yılında bu yöntemle öldürülmüştür.
7- Boğa Heykeline Kapatma
Suçlular, pirinçten yapılan ve içi boş olan bir boğa heykelinin içine kapatılırlardı. Attıkları çığlıklar ise heykele yerleştirilen bir mekanizma sayesinde boğa sesine dönüşür ve ahali tarafından duyulurdu. Birkaç gün böyle geçtikten sonra boğa heykelinin altında ateş yakılır ve mahkûm içeride yavaş yavaş pişerdi. Bu yöntem hakkında ilginç olan nokta ise, önce şehir efsanesi olarak anlatılmaya başlaması, daha sonra işin meraklısı olan bazı yetkililer tarafından gerçeğe dönüştürülmesidir.
8- Topla Patlatma
20. yüzyılın başlarında Hint Okyanusu bölgesinde sömürgeciler tarafından uygulanan bu yöntemde idam mahkûmları, sırtları namlunun ucuna gelecek şekilde bir savaş topuna bağlanırlardı. Top ateşlenince suçlunun bedeni parçalanır ve etrafa saçılan parçalar teker teker toplanırdı.
9- Deri Yüzme
Tarihi çok eski çağlara dayanan bu yöntem, günümüzde korkunç görünse de bir zamanlar uygun bir cezalandırma usulü olarak görülüyordu. Özellikle Asur medeniyetinde başvurulan bu idam şeklinde suçlular derilerinin yüzülmesi nedeniyle hemen ölmezler, birkaç gün boyunca acı içinde kıvranırlar ve sonunda kan kaybı ya da enfeksiyon nedeniyle ölürlerdi.
Şair Nesimi de 1417 yılında derisi yüzülerek öldürülmüştü.
10- Diri Diri Gömme
En eski ve en meşhur idam usullerinden biri olan diri diri gömme, tarihte birçok medeniyet tarafından uygulanmış ve günümüzde de teröristler tarafından uygulanmakta olan bir yöntemdir.
11- Böceklere Yedirme
Antik çağlarda Persler tarafından uygulanan bu yöntemde suçlular önce çırılçıplak soyulup bir kayığa sıkıca bağlanır ve sürekli sadece süt ve bal ile beslenmeleri sağlanırdı. Sonunda kayığın içindekiler hem mide rahatsızlıkları yaşamaya, hem de kayığın içini kendi dışkılarıyla doldurmaya başlardı. Bir süre sonra kayığın hem içine, hem de dışına bal sürülür ve böceklerin gelmesi beklenirdi. Böcekler kayığı sardıktan sonra idam mahkûmunun üzerindeki balları da yemeye koyulurlardı. Bu sırada mahkûmun etlerini de kemirirler, etin içine yerleşirler ve hatta yumurtalarını bırakırlardı. Suçlu ise ancak haftalar süren bir işkenceden sonra enfeksiyon nedeniyle ölürdü.
12- Külle Boğma
Eski çağlarda Persler tarafından ve Avrupalılarca keşfedilmelerinden önce Amerika medeniyetleri tarafından devlete karşı işlenen suçlarda verilen bu ceza; suçluların kül ile dolu bir odaya kapatılmaları, odadaki ilkel fanların çalıştırılarak küllerin havaya saçılması ve suçlunun bu külü soluyarak boğulması şeklinde gerçekleşirdi.
13- Hayvanlara Yedirme
İdamdan önce günlerce aç bırakılan vahşi hayvanların, bir arenanın ortasına atılan suçlulara saldırtılmasına dayanan bu idam şeklinde, gösterinin izleyiciler nezdinde daha ilginç olması için bazen suçlulara kendilerini savunabilecekleri bir silah verilirdi. Özellikle Roma döneminde rağbet gören bu idam yöntemi, önceleri Romalı askerleri cezalandırmak için kullanılmışsa da daha sonralardan köleler ve devlete itaat etmeyen dini gruplar için de kullanılmaya başlamıştır.
14- Ölümcül Dövüş
Yine Roma döneminde sıkça başvurulan bu yöntemde köleler veya suçlular arenada gladyatörlerin karşısına çıkarılırdı ve kendilerine verilen silahlarla gladyatörleri öldürerek canlarını kurtarmaları beklenirdi. Bundan sağ kurtulan suçlulara iki seçenek tanınırdı: elit askerler birliğine katılmak veya sırayla birkaç gladyatörle daha dövüşüp sonunda özgürlüklerini kazanmak.
15- Mazzatello
Ya da kafa patlatma. Giyotinin icadına kadar kullanılan bu yöntemde masaya yatırılan idam mahkumunun kafası, cellatın yukarıdan aşağıya savurduğu bir balyozla ezilirdi. Bazen suçlular buna rağmen ölmez, sadece bilinçlerini yitirirlerdi. Bu yüzden balyoz darbesinden sonra suçlunun boğazı kesilirdi.
Dünyalılar
Bu yazı 2 Nisan 2015 de Fatih Demirci tarafından arkeofili.com sitesine yazılmıştır.