Bir fotoğraf bin sözcüğe bedeldir. İnsanlık tarihine kara leke olmuş bu fotoğraflar bu sözü kesinlikle kanıtlar nitelikte.
1) Şangaylı Bebek
Japonya 2. Dünya Savaşı sırasında 1937 yılında Çin’i istila etmeye başlamıştır. Çinlilerin savunma hatlarını terkedip geri çekilmesi üzerine Japonlar Çinlilerin bıraktığı hatları hava saldırısı ile bombalayacaklarını ilan etmişlerdir. Ancak, Japon uçakları beklendiği gibi Çin savunma hatlarını vurmak yerine nakledilmeyi bekleyen 1800 adet kadın ve çocuğun bulunduğu tren istasyonunu vurur. Japon askerleri tren istasyonundaki insanları asker zannetmiştir ve 1500 masum insan ölmüştür.
Bu fotoğraf bombalama sonrası fotoğrafçı H.S. Wong tarafından çekilmiştir. Yaklaşık 1,5 aylık bir süre içerisinde 130 milyon insan tarafından görülmüştür ve Japonlara karşı bir kamuoyu oluşturulmasında önemli bir görev yapmıştır. Bu olayın üzerine Japonlar fotoğrafçı Wong’u öldürecek kişiye ödül vereceklerini ilan etmişlerdir.
2) Ağlayan Çocuk Asker
Fotoğraflarda ağlayan çocuk 16 yaşındaki Hans-Georg Henke isimli, Hitler’in genç askerlerden oluşan birliğinin bir üyesidir. Bu fotoğraf Almanya’nın 2. Dünya Savaşı sonundaki mağlubiyetinden 1 gün önce, 1 Mayıs 1945’de çekilmiştir. Yüzünden okunan çaresizliği, gözyaşları ve vücuduna çok net bir şekilde bol gelen asker kıyafeti fotoğrafı güçlendiren ve kitlelere duyuran önemli ayrıntılar.
3) İspanyol Gribi Salgını
İspanyol Grip Salgını 1918 yılında dünya çapında 100 milyon insan öldürdü. Salgın hakkında çekilen fotoğraflar arasında toplu mezarlar ve balık istifi gibi dizilmiş hastalarla dolu hastaneler bulunuyor. Ancak aşağıdaki fotoğraf, bu fotoğraflar kadar karanlık olmasa da gribin insanların hayatını ne boyutta etkilediğini gösteriyor.
Beyzbol oynayan insanların ve bu oyunu izleyen seyircilerin tamamı maske takıyor. Çünkü grip o dönemde yaşa, sağlık durumuna veya herhangi başka bir kritere bakmaksızın her çeşit insanın hayatına son verebiliyordu. En can alıcı nokta ise, maskenin gribe sebep olan virüse kesinlikle engel olamayışı.
4) Köle Ticareti
Elimizde köle ticareti ile ilgili çok fazla fotoğraf bulunmuyor. Ama bu gördüğünüz fotoğraftaki insanların nispeten mutlu bir sonu var. Bu fotoğrafta gördüğünüz çocuklar, 1 Kasım 1868’te İngilizler tarafından kurtarıldı. (Köle olarak kullanılmak üzere mi?!!!!)
5) Berlin Duvarı
13 Ağustos 1961’de, Almanya Berlin’i ikiye bölecek, dikenli tellerden yapılan bir çit kurdu. Fotoğrafta gördüğünüz adam, Doğu Almanya’da sınırda görev yapan ve kimseyi sınırın öte tarafına geçirmeme konusunda emir almış bir asker. Çocuk ise ailesinden ayrı kaldığı için Batı Almanya’ya geçmek istiyor.
Asker, vicdani bir sorumluluk hissediyor olsa gerek emirlere karşı gelmesine rağmen küçük çocuğu sınırdan geçiriyor. Bunu yaparken de bir yandan etrafı kolaçan ediyor. Bu fotoğrafın çekilmesinden sonra, bu asker görevden alındı. Başına ne geldiği bilinmiyor.
6) Ölüme Kayıtsız Kalmak
Holodomor (Голодомор), 1932–1933 arasında, o dönem Sovyetler Birliği’nde, şimdiki Ukrayna ve Rusya’nın Kuban bölgesinde suni olarak yaratılan kıtlık sebebiyle yaklaşık olarak 8 milyon insanın yok olduğu olaylara verilen addır. Gördüğünüz fotoğraf, 1933’te Kharkiv’de çekildi.
Kaldırımda iki cesedin yattığını görmek zaten kendinizi kötü hissetmenize sebep oluyor. Ama belki de en hazin olanı, kaldırımda iki ceset yatarken yanlarından insanların umursamazca geçiyor olmaları. Şimdi orada kendinizi hayal edin, siz olsanız ne yapardınız?
7)Açlıktan Ölmeye Mahkum Edilen Moğol Kadın
Gördüğünüz fotoğraf, Stefan Passe tarafından çekildi ve National Geographic’in 1913’teki sayısında basıldı. Fotoğrafın başlığı oldukça net: “Moğol bir kadın açlıktan ölmeye mahkum edildi.”
Daha önceden bölgeye giden ziyaretçiler, insanların doğru düzgün oturamadıkları veya yatamadıkları kutuların içerisinde bazen yıllarca kilitli tutulduklarını anlatmışlardı. Bazı kutular halka açık yerlere konulurdu, böylelikle etraftaki insanlar isterlerse mahkuma kutunun üzerindeki küçük delik aracılığıyla yemek verebiliyorlardı. Küçük suçlardan ceza alanlar, bir ya da birkaç hafta kutunun içerisinde tutulurken, suça göre kutunun içerisinde geçirilen süre değişebiliyordu.
8) Nagazaki’de Kardeşler
Gördüğünüz fotoğraf Joe O’Donnell tarafından Nagazaki’deki bombalamadan kısa süre sonra çekilmişti. Joe O’Donnell’in oğlu, özellikle bu fotoğrafın babasını çok derinden etkilediğini anlatmıştı.
Fotoğrafta gördüğünüz küçük çocuk ölü. Onu taşıyan çocuk, onun ağabeyi. Kardeşinin naaşını bir krematoryumda yakılması için çıplak ayak sırtında taşıdı. Kardeşinin yakılmasını izlerken tek bir damla gözyaşı dökmedi, ama dudaklarını ısırmaktan kanatmıştı.
9) Toplu Mezar
Bergen-Belsen toplama kampı, Nisan 1945’te dağıtılmadan önce, Naziler yaklaşık 50000 insanı burada öldürdü. Anne Frank da bu kurbanlardan biriydi. Bu fotoğraf da o kampta çekildi.
Toplama kampında görevli doktor Fritz Klein, yaptıkları nedeniyle Aralık 1945’te asıldı. Klein’ın görevi, gelen mahkumların çalışmaya uygun olup olmadığını belirlemekti. Onun uygun değil olarak belirlediği kişiler gaz odalarında öldürülüyordu. Klein, kendini sonradan şöyle savunacaktı “Doktor olarak sadece karar verdim, sonrasında başlarına gelenlerin benimle ilgisi yoktu”.
Bu yazı ilk olarak www.leblebitozu.com internet sitesinde yayınlanmıştır.
“Sebastiao Salgado; Fotografın Peygamberi” başlıklı yazımızı da öneririz…
Dünyalılar