« Yeryüzünde bunlardan daha iyi bir ulus bulunmadığına Majestelerin önünde ant içebilirim. Komşularını kendileri kadar seviyorlar, konuşmaları son derece tatlı ve kibar, konuşurken hep gülümsüyorlar. Elli adamla bu halkın hepsini boyunduruk altına alabilir ve onlara her istediğimizi yaptırabiliriz. »
Kristof Kolomb’un İspanyol Kraliçe’sine Mektubu
Soykırım ya da Jenosit (ing. Genocide) kavramı 1944’de Polonya Yahudisi bir hukukçu olan Raphael Lemkin tarafından Yunanca “ırk”, “soy” anlamına gelen génos ile Fransızca’ya Latince “katletmek” anlamına gelencidium kökünden geçmiş cide sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur.
Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve 12 Ocak 1951’de yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşme kapsamında;
2. Madde
Soykırımı Oluşturan Eylemler
Bu Sözleşme bakımından, ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir grubu, kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla işlenen aşağıdaki fiillerden herhangi biri, soykırım suçu oluşturur.
a) Gruba mensup olanların öldürülmesi;
b) Grubun mensuplarına ciddi surette bedensel veya zihinsel zarar verilmesi;
c) Grubun bütünüyle veya kısmen, fiziksel varlığını ortadan kaldıracağı hesaplanarak yaşam şartlarını kasten değiştirmek;
d) Grup içinde doğumları engellemek amacıyla tedbirler almak;
e) Gruba mensup çocukları zorla bir başka gruba nakletmek;
3. Madde
Cezalandırılacak eylemler
Aşağıdaki eylemler cezalandırılır:
a) Soykırımda bulunmak;
b) Soykırımda bulunulması için işbirliği yapmak;
c) soykırımda bulunulmasını doğrudan ve aleni suretle kışkırtmak;
e) Soykırıma iştirak etmek;
Şeklinde tanımlanmıştır.
1996’da Genocide Watch’ın (Soykırım Gözlem Örgütü) başkanı Gregory Stanton “Soykırımın 8 Aşaması” isimli bir rapor sundu. Burada soykırımların “öngörülebilen fakat engellenemez olmayan” 8 aşamada gerçekleştiğini söylüyordu.
| Aşama | Özellik | Önlem |
| 1- Sınıflandırma | İnsanlar “bizler ve onlar” diye bölünür. | “Bu erken aşamada alınacak başlıca önlem ayrımları aşacak evrensel kurumlar geliştirmektir.” |
| 2. Simgeleme | “Nefretle birleştiği zaman simgeler dışlanan grubun gönülsüz üyelerine dayatılabilir…” | “Simgelemeyle mücadele için nefret simgeleri ve nefret sözleri hukuki olarak yasaklanabilir.” |
| 3. Dehümanizasyon | “Bir grubun üyeleri diğer grubun insanlığını inkar eder. Grubun üyeleri hayvanlar, parazitler, böcekler ya da hastalıklarla özdeşleştirilir.” | “Yerel ve uluslararası liderler nefret söyleminin kullanımını lanetlemeli ve kültürel olarak kabul edilemez ilan etmeli. Soykırıma teşvik eden liderlerin uluslararası yolculukları yasaklanmalı ve yurtdışı finans kaynakları dondurulmalı.” |
| 4. Örgütlenme | “Soykırım her zaman örgütlüdür… Özel ordu birlikleri ya da milisler genellikle eğitilir ve silahlandırılır…” | “BM soykırımsal katliamlara katılan hükümetlere ve kişilere silah ambargosu uygulamalı, ve ihlalleri incelemek için komisyonlar kuralı.” |
| 5.Kutuplaşma | “Nefret grupları kutuplaştırıcı propaganda yayınlar…” | “Önlemler ılımlı liderleri emniyet altına almak ya da insan hakları gruplarına destek vermek şeklinde olabilir… Radikallerin darbe yapmasına uluslararası yaptırımlarla karşı çıkılmalıdır.” |
| 6. Hazırlık | “Kurbanlar etnik ya da dinsel kimlikleri nedeniyle belirlenip ortaya çıkarılırlar.” | “Bu aşamada soykırım acil durumu ilan edilmelidir.” |
| 7. İmha | “Bu katillerin gözünde “imha”dır çünkü kurbanlarının insan olduğuna inanmazlar.” | “Bu aşamada soykırımı yalnızca hızlı ve yoğun silahlı müdahale engelleyebilir. Ağır silahlı uluslararası koruma gücü tarafından gerçekten güvenli bölgeler ya da mültecilerin kaçacağı yollar yaratılmalıdır.” |
| 8. İnkar | “Failler… herhangi bir suç işlediklerini inkar ederler.” | “İnkara cevap uluslararası ya da ulusal mahkemelerce verilecek cezalardır.” |
Soykırım Suçunun Önlenmesi Ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ nin tamamını buradan okuyabilirsiniz:
http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/coktaraflisoz/bm/bm_11.pdf
Soykırım Sözleşmesi’ne taraf ülkelerin listesine ise buradan ulaşabilirsiniz: https://tr.wikipedia.org/wiki/Soyk%C4%B1r%C4%B1m_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi%27ne_taraf_%C3%BClkeler_listesi
Derleyen: Ciran Derya
Kaynaklar:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Soyk%C4%B1r%C4%B1m
https://tr.wikipedia.org/wiki/Soyk%C4%B1r%C4%B1m#Soyk.C4.B1r.C4.B1m_Kavram.C4.B1n.C4.B1n_Ortaya_.C3.87.C4.B1k.C4.B1.C5.9F.C4.B1
http://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar/kizilderili-soykirimlari-121