Tarih

Tekerlekten Sonraki En Önemli 50 İcat…

ABD’de yayımlanan “The Atlantic Dergisi”ne göre ‘tekerlek’ten sonraki en büyük 50 icâd listesi bilim insanları, tarihçiler, teknologlar tarafından hazırlandı…

İcatların fotoğraf galerisi için linki ziyaret ediniz

Dergi bu buluşların hangi kriterlere bağlı olarak seçildiği ve gelecekte hız kesip kesmeyeceği yönündeki yorumlara yer veriyor.

ABD’de yayımlanan The Atlantic Dergisi bilim insanları, şirket yöneticileri, mühendisler, teknoloji tarihçilerinden oluşan 12 kişiden oluşan panelin görüşlerini alarak, bugün yaşadığımız dünyayı şekillendiren en önemli 50 teknolojiyi belirledi.

Bu sıralamada yer alan icatlar, tekerleğin icadından sonraki yaklaşık 6.000 yıl içinde modern yaşamın bugünkü düzeyine erişmesinde önemli rol oynamış, kilometre taşı niteliğindeki teknolojilerden oluşuyor. Atalarımızın birkaç yüz bin yıl önce bulmuş olduğu ateş liste dışı tutulmuş.

Araştırma sonuçlarını derleyen dergi muhabiri James Fallows, icatların seçiminde nasıl bir yol izlediklerini şöyle açıklıyor:

“Her bir panelistten 25 icat seçip, bunları önemlerine göre sıralamalarını istedik ve seçimlerini neye dayanarak yaptıkları sorduk. Panelistlerden biri, sıralamasını icadın önemine göre değil, tarihine göre en eskisinden (çimento) en yenisine (GPS uyduları) doğru yapmıştı. Bazıları ise spesifik bir icadın değil icadın ait olduğu kategorinin önemini vurgulamıştı.

Örneğin Northwestern Üniversitesi’nden ekonomi tarihçisi Joel Mokyr, ilk 10’u seçerken, fonksiyonel olarak birbirine benzeyen parçaların, büyük miktarlarda üretimini sağlayan endüstriyel süreçlerin gelişimini göz önünde bulundurmuştu.”

TERCİHLERİ SIRALAMA SÜRECİ

James Fallows, bu yanıtların tümüne sayısal değerler vererek önce kapsamlı bir cetvel hazırladıklarını ve en yüksek değere ulaşan buluşların içinden 50 tanesi ile nihâî listeyi oluşturduğunu belirtiyor.

Bu değerlerin neye göre verildiğini Fallows şöyle açıklıyor:
“Panelistlerin tercihlerini yaparken dayandıkları gerekçelere bir değer biçtik. Bu gerekçeleri bilimsellik ve tartışılabilirlik terazisinde tarttık. Doğal olarak tüm seçimler öznel tercihleri yansıtıyordu.
Örneğin 46. sırada yer alan anestezi, cerrahi girişimi işkenceden ayıran çok önemli bir buluştur. Eğer sıralamayı ben yapsaydım, bunun kesinlikle kişisel bilgisayarların önüne, ilk 10’a sokardım.
Benim bu sıralamalardaki kriterim şu olurdu:
Bu buluş olmasaydı bugün nelerden yoksun kalırdım?
Kişisel bilgisayarların bulunmadığı dönemde de yaşantımı pekalâ sürdürüyordum.
Ama ‘novocain’ olmadan dişimi tedavi ettireceğimi hiç sanmıyorum.”

1. Matbaa, 1430’lar
2. Elektrik, 19. yüzyılın sonları
3. Penisilin, 1928
4. Yarıiletken elektroniği 20. yüzyıl ortaları
5. Optik mercekler, 13. yüzyıl
6. Kağıt, 2. yüzyıl
7. İçten yanmalı motor, 19. yüzyılın sonları
8. Aşı, 1796 9. Internet, 1960’lar
10. Buhar makinesi, 1712
11. Sentetik gübre, 1918
12. Hijyen sistemleri, 19. yüzyılın ortaları
13. Soğutmabuzdolabı, 1850’ler
14. Barut, 10. yüzyıl
15.Uçak, 1903
16. Kişisel bilgisayar, 1970’ler
17. Pusula, 12. yüzyıl
18. Otomobil,
19.yüzyılın sonları 19. Endüstriyel çelik üretimi, 1850’ler
20. Doğum kontrol hapları, 1960
21. Nükleer fizyon, 1939
22. Yeşil devrim, 20. yüzyılın ortaları
23. Sekstant, 1757
24. Telefon, 1876
25. Alfabetikleşme, MÖ. birinci binyıl
26. Telgraf, 1837
27. Mekanik saat, 15.yüzyıl
28. Radyo, 1906
29. Fotoğraf, 19. yüzyılın başları
30. Demirli saban, 18. yüzyıl
31. Arşimed burgusu, MÖ. üçüncü yüzyıl
32. Çırçır makinesi, 1793
33. Pastörizasyon, 1863
34. Gregoryen takvimi, 1582
35. Petrol arıtma, 19. yüzyıl ortaları
36. Buhar türbini, 1884
37. Çimento, MÖ birinci binyıl
38. Bilimsel bitki yetiştirme, 1920’ler
39. Petrol çıkartma, 1859
40. Yelkenli, MÖ dördüncü binyıl
41. Roket bilimi, 1926
42. Kağıt para, 11.yüzyıl
43. Abaküs, MÖ üçüncü binyıl
44. İklimlendirme, 1902
45. Televizyon, 20 yüzyıl başları
46. Anestezi, 1846
47. Çivi, MÖ ikinci binyıl
48. Kaldıraç, MÖ üçüncü binyıl
49. Montaj hattı, 1913
50. Biçerdöver, 1930’lar

TERCİH KRİTERLERİ

Panelistlerin çoğu, başta Stanford Üniversitesi’nden tarihçi Leslie Berlin olmak üzere, seçimlerini birbirinden kopuk maddelerin sıralandığı bir liste hâlinde değil, fonksiyonel kategoriler dahilinde yaptığını açıklıyor.
James Fallows bu kategorileri ve içerdikleri buluşları şöyle özetliyor:

• İnsan aklının kapasitesini, yaratıcılık, ifade yeteneği, hatta ahlâkî yükümlülük açısından genişleten buluşlar:

Bu gruba matbaa makinesi (1), kâğıt (6), kaçınılmaz olarak internet (9) ve kişisel bilgisayar (16), yarıiletken elektroniği (4) ve fotoğrafçılık (29) giriyor. Biyografi yazarı Walter Isaacson ise bu kategorinin ilk üç sırasına alfabetikleşme (25), kâğıt (69 ve matbaayı (1) yerleştiriyor.

• Modern dünyanın şu anda çalışmakta olan fiziksel altyapısını tamamlayan icatlar:

George Dyson listede 37. sırada yer alan çimentonun çok önemli bir inovasyon olduğunu, çimento olmasaydı uygarlığın temellerinin çökeceğini iddia ediyor. John Doerr, en üst 5 seçiminden üçünü bu kategori dahilinde yapıyor: Elektrik sistemleri birinci, bina içi tesisat ikinci, içilebilir su elde edilmesinde kullanılan su filtreleme sistemleri ise beşinci sırada. Dergide yayımlanan listede ise elektrik 2. sırada, hijyen sistemleri ise 12. sırada.

Bu kategoride yer alan 44. sıradaki havalandırma-iklimlendirme, Amerika’da, güneş kuşağı olarak nitelendirilen bölgesinde nüfusun yoğunlaşmasına yol açan çok önemli bir icattır. Şimdi bu klima sistemleri, Çin, Hindistan, Körfez Ülkeleri gibi sıcak bölgelerde benzer bir rol oynuyor.

• Sanayi devrimini ve artçı dalgalarını hayata geçiren icatlar:

Bu gruba buhar makinesi (10), endüstriyel çelik üretimi (19), petrolün arıtılması ve çıkartılması (35 ve 39) giriyor. Bir asır önce benzer bir listeye kömür de dahil edilirdi.

• Yaşamı uzatan inovasyonlar:

Bu geniş kategori, tarımda yapılan devrimleri kapsıyor. Böylece toprağın artan nüfusu doyurması mümkün olabilmiş.
Bu yeniliklerin içinde sentetik gübre (11), yeşil devrim (22), demirli saban (30), Arşimed Burgusu (31) ve bilimsel bitki yetiştirme (38) yer alıyor.
Ayrıca bu grupta, bugünkü genetik biliminin yolunu açan tıbbi gelişmeleri de sayabiliyoruz: Penisilin (3), aşılar (8) ve doğum kontrol hapları (20) vb…
Bu gruba hijyen sistemlerini (12) ve soğutma (13) gibi yenilikleri de dahil edebiliriz. Penisilinden sonra bu gruba giren en üst sıradaki madde, 5.sıradaki optik merceklerdir.
Numaralı gözlük camlarından önce görme sorunu olan ilk insanlar, vahşi hayvanlara yem oluyordu.
Daha ileri dönemlerde ise numaralı mercekler, gözü bozuk insanlarda okuma ve yazma kolaylığı sağlayarak zekâ seviyelerinde büyük artışa yol açmıştır.

• Gerçek zamanlı iletişim kurmayı sağlayan yenilikler:

Doğal olarak internet (9) iletişime yepyeni bir boyut ve hız kattı. Ancak gerçek sıçrama, telgraf (26) ve bunu izleyen telefon (24) ve radyo (28) ile gerçekleşti. Joel Mokyr bu konuda şöyle konuşuyor:
“Eskiden birkaç istisna dışında haberleşme yalnızca at sırtındaki bir adamın hızına ulaşıyordu. Duman ve güvercin ile haberleşme hiçbir zaman güvenilir değildi. Telgraf bilginin ışık hızında gitmesini sağladı. Böylece uzun mesafeler arasında iletişim kuruldu.
Sonuçta geniş bölgelerin yönetilmesi ve kontrol edilmesinin yolu açıldı.”

Günümüz, “televizyon çağı” olarak nitelendiriliyor olsa da, televizyon listenin 45. sırasında yer alıyor, çünkü bunun tek yönlü bir iletişim şekli olması ve oldukça ağır bir donanıma ihtiyaç duyması nedeniyle, TV’lerin başka sistemlere veya kişiye özel sistemlere geçişte bir ara dönem cihazı olduğu düşünülüyor.

• İnsanların ve hayvanların fiziksel hareketini sağlayan buluşlar:

Son 150 yıldır içten yanmalı motorlar (7), otomobil çağının yarattığı sosyal, ekonomik, siyasi ve çevresel etkilerin çıkış noktasıdır. İtme kuvveti sağlayan sistemlerdeki çeşitlilik sayesinde içten yanmalı motorların icadı, uçakların (15) geliştirilmesinin de yolunu açtı.
Listede uçaklar niçin otomobillerin önünde yer alıyor?
Çünkü otomobil insanların başka yollarla yaptığı kara yolculuklarının hızlandırdı, ancak uçaklar insanların bir yerden bir yere ulaşımını tümüyle değiştirdi. Ayrıca Dünya’yı daha iyi tanımalarına yol açtı.

1700’lü yıllardan başlayarak buhar makinesi (10), raylı sistemlerin gelişimini sağladı. Bisiklet gibi, trenler insan yaşamında çok büyük değişiklik yarattı. Trenler bugün Avrupa’nın yolcu taşımacılığının omurgasıdır. Çin’de raylı sistemlere, havaalanlarından ve yollardan daha fazla miktarda yatırım yapılıyor.
Bu gruba ayrıca yelkenli (40), sekstant (23), pusula (17), roket bilimi (41) de dahildir.

• Örgütsel devrimler:

Bu yenilikler insanların birlikte randımanlı bir şekilde yaşamasına ve çalışmasına yol açar. Linda Sanford’un seçiminde, Gregoryen Takvimi’ni (34) birinci sıraya koyarak bu kategorinin önemine dikkat çekiyor. Sanford’un ikinci tercihi ise kağıt (6). Alfabetikleşme (25) ise Çince gibi alfabetik olmayan diğer dillerle karşılaştırıldığında çok büyük iletişim kolaylığı sağlamıştır.

• Öldürmeyi kolaylaştıran yenilikler:

Bu grupta barut (14) ve nükleer fizyon (21) yer alıyor. 100 yıl önce bu araştırma yapılmış olsaydı, bu kategorinin ilk sırasında makineli tüfek yer alırdı. Ancak panelistler, silahlanma alanındaki gelişmelerden atom bombası dışında daha fazla kültürel yeniliklere önem verdiklerini tercihleriyle ortaya koymuşlardır.

SIRALAMAYA GİRMEYENLER

Bu sıralama aslında birkaç elli maddeyi daha rahatlıkla kaldırabilirdi.

Örneğin iki panelistin tercihi olan GPS. Ya da sıfır rakamı gibi. Bu arada kimsenin DNA’nın çifte sarmalının keşfine, Ay’a ayak basmaya, matematik alanında calculus’a değinmemiş olması, bu keşiflerin önemsiz olduğu anlamına gelmemeli.

Ayrıca keşfi yapanın isimleriyle anılan Pastörizasyon, Arşimed Burgusu ve Gregoryen Takvimi’nin dışında diğer tüm icatlar, bir grup insanın uzun süren çabaları sonucunda ortaya çıkartılmış olduğu için tek kişiye mal edilemeyecek kadar geniş kapsamlı çalışmalardır.

YARAR/ZARAR DENGESİ

Teknoloji, insanlığa sağladığı yararların yanı sıra çok sayıda sorunlara da yol açmış bulunuyor. Dünya’nın sularını havasını, toprağını ve insan dışındaki canlıları tehdit eden çevresel sorunlar başta geliyor. Tıpta ve halk sağlığındaki gelişmeler, gelişmiş ülkelerdeki ortalama yaşı yükselterek demografik sorunlara yol açıyor. Küreselleşmiş,yüksek teknoloji içeren ekonomi ise, zengin ve yoksul arasındaki uçurumu genişleterek sosyoekonomik sorunlar doğuruyor.

John Doerr, “Teknoloji gezegene zenginlik katacak mı?” sorusuna şu yanıtı veriyor:
“Bence bu sorunun yanıtı olumlu. Ancak teknoloji zengin ve yoksul arasındaki farkı azaltacağı yerde büyütüyor. Uzun vadede herkese yetecek kadar iş alanı yaratılacağına inanmıyorum.” Joel Mokyr ise yarar zarar dengesi konusunda şöyle konuşuyor: “Antibiyotiklere, ulaşım sistemlerine, böcek öldürücülere bir bakın. Ne zaman bir soruna çözüm üretseniz, yeni bir sorun ortaya çıkıyor. Her yenilik, ardında bıraktığı pislikleri temizleyecek müteakip yeniliklere ihtiyaç duyuyor.”

NASIL BİR GELECEK?

Bu aşamada bir diğer can alıcı soru da inovasyonların sürdürülebilir olup olmaması. Başka bir deyişle tarihte de pek çok kereler olduğu gibi inovasyonların hızı yavaşlayıp, dünya yeni bir teknolojik durgunluk çağına girebilir mi?

a) Gelecekte yeniliklerin hızı azalır (mı?)

Fallow, teknolojik durgunluğun yaratacağı sorunları üç başlık altında topluyor.
~Bunlardan birincisi tarihi sorunlardır.
Bazı toplumlar birbiri ardına çıkarttıkları icatlara nokta koyup, bir bekleme dönemine girmiştir.
Örneğin Çin, Ming döneminden sonra, Arap İslam dünyası Avrupa Rönesansı’ndan sonra bilimsel gelişmelerini sürdüremedikleri için kaçınılmaz olarak rakiplerine kıyasla geri gitmeye başlamışlardı.
İnovasyon için gerekli olan sosyal ve entelektüel iklim bozulursa, daha önceleri ne olduysa yeniden olmaya başlar.

~İkinci sorun, teknolojinin temel sorunlara sunduğu çözümlerin hızındaki görülür yavaşlamadan kaynaklanır. 1850 ile 1950 arasındaki dönemde, ABD’de insan ömrü hemen hemen iki katına çıkmıştı. Bu dönemden sonra yavaşlama başladı. 1920 ile 1970 arasında otomobiller, yollar, uçaklar, hatta trenler yolculuk sürelerini kısalttı, ucuzlattı, daha güvenilir ve konforlu hale getirdi. Ancak 1970’ten sonra bu ilerleme yavaşladı.

~Üçüncü ve en geniş kapsamlı sorun ekonomistlerin deyimi ile azalan marjinal faydadır. [miktar arttıkça yüklenen her bir birimin toplama kattığı anlam azalır prensibi].
Kolay icatlar, doğal olarak ilk başlarda görülür. Daha sonra gelenler yavaşlar ve zorlaşır.

b) Gelecekte yeniliklerin hızı artar (mı?)

Panelistlerin çoğu yararlı inovasyonların hızının artacağını düşünüyor.
Bunun nedenleri ise üç başlık altında toplanıyor.

-Birincisi, panelistler hangi alanda uzman ise o alanda yeniliklerin durdurulamayacak bir yola girdiğine ve yoluna ne olursa olsun devam edeceğine inanıyor.
Örneğin John Doerr, daha etkili, daha ucuz pillerin üretileceğini düşünüyor. Bu da daha temizenerji ekonomisi anlamına geliyor.
Elon Musk ise gelecekte en önemli inovasyonun, Mars’ta sürdürülebilir bir insan yerleşiminin kurulması olduğuna inanıyor.

-İkincisi, daha ucuz, daha hızlı bilgisayar gücünün her alanda inovasyonları hızlandıracağı yönündeki görüş.
Buna en canlı örnek insan genomunun çözümünün son 12 yılda bir milyonda bir oranında ucuzlamış olmasıdır.

-Üçüncüsü ise insanın temel sorgulama özelliğinin durdurulamayacak bir noktaya gelmiş olması.
Joel Mokyr bu konuda şu örneği veriyor:
“20. yüzyıla bir göz atmak yeterli.
Bu yüzyılda yaşam standartlarının gelişmesini engelleme potansiyeline sahip, inanılmayacak kadar büyük boyutlarda felaketler yaşandı.
İki büyük Dünya Savaşı, Soğuk Savaş, Büyük Bunalım, totaliter rejimlerin ortaya çıkışı vb…
Felaketler birbirini izledi.
Bu süreçte dünya, barbarlık dönemine geri dönecek kadar büyük bir gerilemeye sahne olabilirdi. Ancak son 50 yılda teknolojik büyüme, tarihinde hiç olmadığı kadar hızlandı. Bu nedenle yavaşlayabileceğimizi sanmıyorum”

Derleyen: Reyhan Oksay

Cumhuriyet Gazetesi / Bilim Teknik 22.11.2013
Kaynak: http://www.theatlantic.com/magazine

Ortaya çıkan listeyi birlikte seçen Experler :

Michelle Alexopoulos
Professor of economics, University of Toronto

Leslie Berlin 
Historian of business and technology, Stanford; author, The Man Behind the Microchip: Robert Noyce and the Invention of Silicon Valley

John Doerr 
General partner, Kleiner Perkins Caufield & Byers

George Dyson
Historian of technology; author, Turing’s Cathedral and Darwin Among the Machines

Walter Isaacson 
President and CEO, the Aspen Institute; author, Steve Jobs , Einstein: His Life and Universe, and Benjamin Franklin: An American Life

Joi Ito 
Director, MIT Media Lab

Alexis Madrigal 
Senior editor, The Atlantic; author, Powering the Dream: The History and Promise of Green Technology

Charles C. Mann 
Journalist; author, 1491: New Revelations of the Americas Before Columbus and 1493: Uncovring the New World Columbus Created

Joel Mokyr 
Professor of economics and history, Northwestern University 

Linda Sanford 
Senior vice president for enterprise transformation, IBM

Astro Teller 
Captain of moonshots, Google[x]; co-founder, Cerebellum Capital and BodyMedia

Padmasree Warrior 
Chief technology and strategy officer, Cisco Systems

Ya “EN ÖNEMLİ İCÂD” hangisi?

The Atlantic dergisinin sorusunu, bilimciler, bilim ve teknoloji tarihçileri, ekonomistler ve teknologlardan oluşan 12 kişilik topluluk değerlendirmiş ve böylece 50 büyük icat önemlerine göre sıraya sokulmuştu. 
Bu 50 maddelik sıralamada ilk ona giren icatlar sırasıyla şunlardır: 
1 Matbaa, 
2 Elektrik, 
3 Penisilin, 
4 Yarı iletken elektroniği, 
5 Optik lensler, 
6 Kâğıt, 
7 İçten yanmalı motor, 
8 Aşı, 
9 İnternet, 
10 Buhar makinesi. 

Biz de ilk 10’a giren bu icatlarla ilgili daha farklı bir değerlendirme yapabiliriz. Tarihteki hangi teknolojik gelişmenin veya icadın daha önemli olduğuna karar verebilmek için öncelikle bunların sınıflandırılması gerekir. 

Sınıflandırma yapabilmek için iki şeye bakabiliriz; icadın insanlık üzerindeki etkisinin kapsamı ve süresine, ikincisi de icadın doğurgan olup olmadığına. 

Örneğin seçilmiş olan ilk 10 gelişmeye bu iki ilkeyi uyguladığımızda, penisilin, yarı iletken elektroniği, internet ve buhar makinesi geri plana düşüyor. Çünkü buhar makinesi sanayide ve ekonomide elektrik kadar temel ve etkili değil, yarı iletken elektroniği ve internet ise, elektriğin türevi niteliğindeki yenilikler. Öte yandan penisilin ve aşılama da, optik lenslerin yarattığı gelişmeler. Bu durumda geriye asal nitelikte beş büyük gelişme kalıyor. 

Bu beş teknolojik gelişmeyi önem derecelerine göre sıralarsak, birincilik “ödülünün” elektrik ile optik lensler arasında paylaştırılmasının mantıklı olabileceği görülüyor. Çünkü hiçbir yenilik dünyayı elektrik kadar dönüştürmedi. 
Aynı şekilde dünyadaki en büyük dönüşümler mikroskop ve teleskop sayesinde yaratıldı. Bunlar ise optik lenslerin yarattığı sonuçlardır. 

Mikroskop ve teleskop olmasaydı, bütün bildiklerimiz çıplak gözle görebildiklerimiz hakkındaki bilgilerden ibaret olacaktı. (Dolayısıyla mikrop kavramına ulaşılamayacağı için penisilin ve aşı da geliştirilemeyecekti.). 

The Atlantic’in ilk onundaki matbaa, kâğıt ve içten yanmalı motorun sıralarına gelince: 
İkincilik kâğıdın olmalı. Çünkü kâğıdın icadı, matbaanın icadından daha önemli. 
Matbaa olmadan bilim epeyce geliştirilmişti. (Büyük bilimsel devrim matbaadan önce henüz başlamamıştı ama eşiğine de gelmiş durumdaydı.). 
Ama kâğıt olmadan bilim ne kadar gelişebilirdi? Bu nedenle ikinci sıra kâğıdın hakkıdır. Fakat matbaa da elbette bilimsel ve düşünsel gelişmeyi kolaylaştırarak ve hız landırarak her şeyi etkiledi. Bu nedenle onu üçüncülük sırasında görebiliriz. 
Fakat The Atlantic’in 50 başlığında bile yer almamış olan bir icat da matbaaya yakın derecede önemlidir ki, bu da fotokopidir. İnternetten önceki yarım asırlık süre içinde (hatta bugün de önemi eskisi kadar olmamakla birlikte devam etmek üzere) fotokopinin bilimde, edebiyatta ve eğitimde büyük katkıları oldu. 

Bilginin edinilmesini ve akışını kolaylaştırdı ve hızlandırdı. Ancak fotokopi de gerçekte bağımsız bir başlık değil, onu da elektrik başlığı altında değerlendirmemiz gerekir. Matbaa teknolojisi içinde değerlendirilemez. İçten yanmalı motor da elbette sanayideki ve ekonomideki büyük rolü ile dördüncü sırada düşünülebilir. 

50 başlık içinde yer alan barut ve ateşli silahlar (14. sırada), pusula (17. sırada) ve mekanik saat (27. sırada) gibi teknolojik gelişmeler de insanlık tarihinde çok büyük ve hatta bazı durumlarda belirleyici rol oynamış, etkinliklerini günümüzde de sürdüren gelişmelerdir. 

Bu nedenle, büyük dönüştürücüler sınıfından bizim ilk sıralarımıza girebilirler. Ancak bunlar doğurgan teknolojik icat özelliği taşımamaktadır. 
Böylece 50 icatlık listedeki, bizim ilk 8’imizin bunlar olduğunu söyleyebiliriz. Başka bir bakış açısıyla daha farklı sıralamalar da yapılabilir. 

Ancak bu icatlar nasıl sıralanırsa sıralansın, unutulmamalıdır ki, tarihteki her icat, başka icatlardan şu veya bu yoldan ve şu veya bu ölçüde mutlaka etkilenmişlerdir.

Osman Bahadır

Cumhuriyet Gazetesi || Bilim Teknik
22.11.2013
En Önemli İcatlar Hangileri 

Miladdan Önce:

4241 Mısır ilk hassas takvim yapıldı, 
3200 Tekerleğin ilk kez Mezopotamyada ve orta Avrupada kullanıldığı varsayılır. 
3200 Mezopotamya Sümerler yazıyı kullanan ilk halktır, 
3000 Mısır Hiyeroglif denen yazı sistemi bulundu, 
3000 Babil de ilk toplama makinesi kullanıldı 
1300 Suriye Ugarit de ilk alfabe kullanılmıştır. 
700 Lidya (Türkiye) ilk para sikkesi kullanıldı, 
540 Miletli (Batı Anadoluda liman kenti) THALES geometri okulunu kurdu ve kendi teoremini geliştirdi, 
450 Herodotos dünya haritası çizdi

200 Yunan ARKHİMEDES kaldıraç kanunlarını keşfetti, 

Milâddan Sonra:

105 Çinliler kâğıdı kullandı, 
999 Bir keşiş tarafından ilk mekanik saat icat edildi, 
1045 Çin Pi CHENG portatif matbaa harflerini keşfetti, 
1280 İtalyan ARMATİ gözlüğü icat etti (kontak lens üzerindeki ilk çalışmalar ise Leonardo da Vinci tarafından yapılmıştır) 
1450 Matbaa icat edildi, Tipografi basım yönteminin bütününü, ana kalıpların yapımı, dökümevlerinin kurulması, metinlerin dizilmesi ve el baskısıyla basım, Alman Jan Gutenberg tarafından gerçekleştirildi. Bu yeni buluş Ren vadisinde Avrupaya hızla yayıldı. 
1492 İspanyol Kristof KOLOMB Amerikaya ayakbastı. 
1453 Polonyalı Keşiş Nikolas KOPERNICUS Dünya ve güneş sistemi kuramını ortaya attı 1483 Rüzgârgülüyle birlikte eksiksiz ilk pusulanın Portekizli Ferrando tarafından yapıldığı sanılır. 
1507 İtalyan Amerigo VESPUCCİ Amerikanın yeni kıta olduğunu kanıtlar. 
1521 Türk Piri REİS Kitab-ı Bahriye adını verdiği gerçeğe en yakın Dünya haritasını yayınladı, 
1528 Türk PİRİ Reis ikinci haritasını yaptı, 
1592 İtalyan GALİLEO 30 kez büyüten teleskopu yaptı (daha önce Hollandalı gözlükçü Hans Lippershey ilk teleskopu bulmuştu) 
1618 Alman Johannes KEPLER Güneş sisteminin yasalarını keşfetti, 
1642 Fransız matematikçi Blaise PASCAL ilk toplama makinesini icat etti, 
1643 İtalyan Evangelista TORİCELLİ cıvalı barometreyi buldu, 
1687 İngiliz İsac NEWTON evrensel çekim yasalarını keşfetti, 
1630 Türk Hazarfen Ahmet çelebi yaptığı kanatlarla ilk kez uçmayı başaran adam oldu. 
1680 Türk Lagari Hasan çelebi aya gitme denemesini yaptı. 
1687 İngiliz İsac NEWTON evrensel çekim yasalarını keşfetti. 
1698 İngiliz Thomas SAVERY ilk buharlı makineyi yaptı, 
1742 İsveç Anders CELSİUS sıcaklık ölçümleri için standart geliştirdi, 
1763 Fransız Claude CHAPPE uzaktan yazma anlamına gelen Telgrafı icat etti, 
1783 Fransız MONTGOLFİER kardeşler ilk uçan balonla yolculuk yaptılar, 
1783 Fransız Louis LENORAD ilk paraşütü tasarladı, 
1796 Edward JENNER çiçek aşısını buldu, 
1777 İngiliz James WATT uzun süreli çalışan buharlı makineyi yaptı, 
1799 İtalyan Alessandro VOLTA ilk elektrik bataryasını yaptı, 
1804 İngiliz Richard TREVİTHİCK ray üzerinde 16 Km hızla giden ilk lokomotifi icat etti, 
1826 Fransız Joseph NIEPCE ilk fotoğraf çekimini başardı, 
1830 Fransız terzi Berthelemy THIMONNIER ilk dikiş makinesini yaptı (bu tip makineleri üretip satan ilk kişi Isac SINGER dir) 
1837 İngiliz COOKE ve WHEATSTONE ilk elektrikli telgrafı icat ettiler, 
1843 ABD Samuel MORS kendi adını verdiği bir telgraf kodu tasarladı, 
1846 ABD dişçi William ORTON ilk kez ameliyatında uyuşturma ve ağrıyı azaltmak için eteri kullandı, 
1852 ABD Elisha OTİS ilk Asansörü icat etti, 
1860 Belçika Müh ilk tek zamanlı ve içten yanmalı motor yaptı, 
1863 İngiltere Londrada ilk metro çalışmaya başladı, 
1865 İsveç Alfred NOBEL dinamiti İcat etti, 
1867 ABD Christopher SHOLES gerçek anlamda ilk daktiloyu icat etti, 
1869 Rus Dimitriy MENDELEYEV Periyodik elementler tablosunu yayımladı, 
1876 ABD İskoç asıllı Alexander Graham BELL ilk telefonu icat etmiştir. 
(Tarihteki İlk uzaktan konuşma denilen Tele-Phone konuşması 10 Mart 1876 BELL ile yardımcısı Watson arasında yapılmıştır) 
1877 ABD Thomas EDİSON Fonograf denilen ses kayıt cihazını icat etti, 
1878 İngiliz Joseph SWAN elektrik ampulünü icat etti, 
1879 Alman Ernest von SİEMENS ilk elektrikli treni icat etti 
1880 ABD Thomas EDİSON elektrikli ampulü güvenli hâle getirerek satışa sundu, 
1884 Hiram MAXIM tam otomatik makineli tüfeği yaptı, 
1885 Fransız Louis PASTEUR kuduz aşısını buldu, 
1885 Alman Karl BENZ 14,5 Km hız yapabilen satış amaçlı ilk arabayı üretti, 
1887 ABD Emile BERLİNER Gramofonu (Plak) icat etti ve patentini aldı, 
1888 ABD George EASTMAN ilk taşınabilir fotoğraf makinesini yaptı, 
1894 Fransız LİMUERE kardeşler ilk sinema makinesini icat ettiler, 
1895 Alman Wilhelm RONTGEN X ışınlarını keşfetti, 
1895 İlk sinema filmi yapıldı, 
1896 İtalyan Guglielmo MARCONİ Radyo dalgalarıyla ilk yayını yaptı, 
1898 Danimarkalı Valdemer POULSEN İlk teybi icat etti, 
1901 İlk kez okyanus aşırı radyo yayını yapıldı, 
1903 ABD WRIGHT kardeşler ilk motorlu uçağı tasarladılar, 
1903 Hollanda Dr Willem EİNTHOVEN Elektro kardiyografi cihazını icat etti, 
1904 İngiliz John FLEMİNG ilk elektronik vakum tüpü (Diyot) icat etti, 
1907 Kanada Reginald FESSENDEN radyo aracılığıyla ilk insan sesini iletti, 
1907 Fransız Paul CORNU ilk motorlu helikopteri uçurdu, 
1913 ABD Elmer SPERRY ilk Robotu yaptı (ROBOT kelimesi Çek dilinde zorunlu emek anlamındadır ve deyim tarlada köle gibi sürekli çalışan işçiler için kullanılmıştır) , 
1913 İngiliz Sheffield Paslanmaz çeliği buldu, 
1914 ABD Ohio kentinde ilk trafik lambaları kullanıldı, 
1921 Almanya İlk otoyol hizmete girdi, 
1922 Alman Arthur KORN radyo dalgalarıyla fotoğraf gönderebilen Faks tasarladı ve Amerikaya gönderdi, 
1926 İskoç John Logie BAİRD ilk kez insan yüzünün görüntüsünü Televizyonda elde etti, 
1926 ABD Robert GODDART ilk sıvı yakıtlı roketi başarıyla fırlattı, 
1933 Almanya ilk Teleks kullanıldı, 
1935 İskoç Robert Watson-Watt, Radarı icat etti. Bu radar uçakları 65 Km den tanıyabiliyordu, 
1936 İngiltere BBC siyah beyaz TV yayınına başladı, 
1938 ABD Chester CARLSON ilk fotokopi makinesini icat etti, 
1939 ABD de HP şirketi Analog verileri dijitale çeviren Pulse-code modulation sistemini geliştirdi, 
1942 ABD Von BRAUN (Alman göçmeni) V2 adlı uzun menzilli roketi tasarladı 
1942 İtalyan Enrico FERMİ ilk Nükleer Reaktörü tasarladı, 
1945 ABD Robert OPPENHEİMER ilk atom bombasını geliştirdi ve denedi. Ayni yıl Japonyanın Nagasaki ve Hiroşima şehirlerine atıldı ve binlerce sivil öldürüldü. II. Dünya Savaşı sona erdi, 
1946 ABD J.MAUCHLY ve J.ECKERT askeri amaçlı balistik hesaplamalarda kullanılmak üzere ENIAC adlı ilk elektronik bilgisayar sayılan aleti tasarladılar, 
1947 ABD Sesten hızlı uçuş denemesi başarıldı, 
1947 ABDli Edvin LAND polaroid fotoğraf makinesini icat etti, 
1951 ABD IBM şirketi tarafından ilk ticari bilgisayar yaratıldı, 
1951 ABD John ECKERT ve John MAUCHLY ilk sayısal bilgisayar olan UNIVAC ı yaptılar, 
1953 ABD İlk Renkli TV yayını yapılmaya başladı, 
1957 SSCB uzaydaki ilk insan yapımı cisim olan SPUTNİK 1 adlı uyduyu fırlattı, 
1958 ABD Silisyum yonga / Mikro Chip icat edildi, 
1961 SSCB Yuri GAGARİN uzaya giden ilk insan oldu, 
1962 ABD ilk TV uydusu olan Telstarı fırlattı, 
1964 ABD IBM şirketi ilk kelime işlemciyi üretti, 
1969 ABD Bilgisayar platformlarında UNIX İşletim sistemi çalıştırılmaya başlandı, 
1969 ABD Neil ARMSTRONG ve Edwin ALDRIN Aya ayak basan ilk insanlar oldular, 
1970 ABD IBM firması ilk Floopy denilen esnek disketi üretti, 
1972 İngiliz Godfrey HOUNSFIELD Bilgisayarlı Tomografi cihazını üretti, 
1974 ABD Değişik bilgisayarların komünikasyonu için TCP/IP protokolü geliştirildi, 
1976 ABD Intel tarafından 4.77 MHZ hızında 8086 koduyla Mikro işlemci gerçekleştirildi, 
1977 ABD IBM firması IBM-PC with MS DOS adıyla kişisel bilgisayar yaratıldı, 
1982 Hollanda şirketi olan PHILIPS ilk kompakt diski (CD) üretti (Sony ile ayni zamanda), 
1983 ABD de Microsoft firması Windows işletim sistemini yarattı, 
1985 ABD ARPA nın adı INTERNET olarak değiştirildi, 
1985 Avrupada Mobil telefonlar kullanılmaya başlanır, 
1997 ABD IBM tarafından gerçekleştirilen DEEPER BLUE adlı bilgisayar Satranç ustası Kasparov u yendi, 
1997 ABD NASA tarafından fırlatılan Pethfinder Robotu Marsa iniş yaptı, 
1997 ABD Genetik kopyalamada ilk somut başarı sağlandı. 
DOLLY adı verilen bir koyun kopyalandı. 
2000 ABD Bilim adamları ortak bir projede genetik şifrenin çok büyük oranda çözüldüğünü açıkladılar.

Kaynak: En Önemli İcatlar | izafet.net

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu